ایران در المپیک؛ از پاریس تا پاریس
کاروان ورزشی ایران از ۳۳ دوره بازیهای المپیک، در ۱۹ دوره از این رقابتها حضور داشته است
اولین حضور ایران در رقابتهای المپیک به دوران قاجار با حضور یک ورزشکار به نام «فریدون ملکم» فرزند میرزا ملکم خان است. او در رشتهی شمشیربازی در المپیک ۱۹۰۰ پاریس شرکت کرد و در اولین مسابقه حذف شد. مظفرالدین شاه به واسطه حضور او در المپیک به او لقب «پرنس» داد.
از ۱۸ دوره دیگر حضور ایران در المپیک، هشت دوره در زمان حکومت پهلوی و ۱۰ دوره دیگر در زمان جمهوری اسلامی بوده است. ایران میتوانست دو دوره بیشتر در رقابتها حضور داشته باشد. اما به واسطه تحریم دو دوره المپیک در سالهای ۱۹۸۰ و ۱۹۸۴، امکان دو نوبت حضور را از دست داد.
دلیل عدم حضور ایران در المپیک ۱۹۸۰ مسکو، اعتراض به حمله ارتش شوروی به افغانستان و در سال ۱۹۸۴ لسآنجلس اعتراض به «سیاستهای خصمانه آمریکا علیه جمهوری اسلامی و دخالتهای آن کشور در منطقه غرب آسیا و خلیج فارس» عنوان شده است. با این وجود ایران در مسابقات المپیک ۱۹۹۶ آتلانتا حضور پیدا کرد.
اولین مدال المپیک در مسابقات ۱۹۴۸ لندن برای ایران به دست آمد. در این رقابتها «محمدجعفر سلماسی» در رشته وزنهبرداری موفق به کسب مدال برنز شد. اولین مدال طلا نیز توسط «امامعلی حبیبی» در رشتهی کشتی و در المپیک ۱۹۵۶ ملبورن کسب شد.
ایران در طی ۱۹ دوره حضور در المپیک نمایندگانی در ۲۵ رشته ورزشی داشته که در این میان کشتی با ۵۵ مدال پر افتخارترین رشته بوده است.
کاروان ورزشی ایران در طی دوره های حضور در رقابتها موفق شده ۳۳ مدال دیگر در رشتههای وزنهبرداری، تکواندو، تیراندازی، کاراته و دو میدانی کسب کند.
بهترین عملکرد کاروان ورزشی ایران در تاریخ مسابقات مربوط به المپیک ۲۰۱۲ لندن است که طی آن ۷ مدال طلا، ۵ نقره و سه برنز کسب شد؛ این نتیجه ایران را به دوازدهمین کشور مدالآور مسابقات تبدیل کرد.
در میان ورزشکاران ایران، هادی ساعی با کسب ۲ مدال طلا و یک برنز بهترین عملکرد را به ثبت رسانده است. نفرات دوم و سوم این لیست، حسین رضازاده، غلامرضا تختی و اخیرا حسن یزدانی هستند.
پرتعدادترین کاروان ورزشی ایران مربوط به المپیک ۱۹۷۶ مونترال است که ۸۸ ورزشکار ایرانی در آن حضور داشتند و اولین حضور ایران در سال ۱۹۰۰ که تنها یک ورزشکار را به مسابقات اعزام کرده بود، کم تعدادترین کاروان ایران به شمار میرود.
در تاریخ مسابقات المپیک ۱۲ نفر از ورزشکاران ایرانی در تیمهایی غیر از زادگاه خود حضور داشتهاند و ۱۵ ورزشکار ایرانی نیز در المپیکهای ۲۰۲۴ و ۲۰۲۰ در تیم پناهجویان المپیک به رقابت پرداختند. در میان آنها کیمیا علیزاده که سابقهی سه دوره شرکت در مسابقات را دارد، یک بار با پرچم ایران، یک بار با پرچم تیم پناهجویان و آخرین بار با پرچم بلغارستان در المپیک حضور داشته است.