«بهشت و جهنم» در فومن؛ جمهوری اسلامی چقدر برای تبلیغات دینی هزینه می‌کند؟
پروژه‌های موسوم به «بهشت» و «جهنم» که به‌گفته سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با الهام از روایت‌های دینی و مشورت با مراجع تقلید قم در شهرستان فومن استان گیلان راه‌اندازی شده، این روزها با واکنش‌های گسترده‌ای در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مواجه شده‌است.
هرچند رقم دقیق هزینه‌های صرف‌شده برای اجرای این دو پروژه اعلام نشده، یک نکته روشن است: این طرح‌ها تنها بخش کوچکی از مجموعه عظیم پروژه‌هایی هستند که هر سال در ایران با هدف تبلیغات اسلامی اجرا می‌شوند.
بررسی‌های «مرکز داده‌های باز ایران» نشان می‌دهد که در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، مبلغی بالغ بر ۸,۶۰۰ میلیارد تومان به‌طور مشخص به نهادهای مرتبط با تبلیغات اسلامی اختصاص یافته است — رقمی معادل ۸ برابر بودجه سازمان هواپیمایی کشوری.
برای درک بهتر ابعاد سرمایه‌گذاری تبلیغاتی جمهوری اسلامی، کافی است بودجه رسمی آن را با بودجه برخی دیگر از نهادهای کلیدی کشور مقایسه کنیم. بودجه تبلیغات اسلامی:
- بیش از ۱۰ برابر بودجه مجموع فرهنگستان‌های کشور (۶۸۲ میلیارد تومان)،
- ۷ برابر بودجه معاونت اجرایی ریاست‌جمهوری (۱,۲۵۱ میلیارد تومان)،
- ۲ برابر کل اعتبارات معاونت علمی ریاست‌جمهوری (۴,۴۹۵ میلیارد تومان)،
- و حدود ۴۰۰ میلیارد تومان بیشتر از بودجه سازمان حفاظت محیط زیست (۸,۱۹۹ میلیارد تومان) است.
ساختار پیچیده و غیرشفاف تخصیص بودجه تبلیغات اسلامی
بودجه تبلیغات اسلامی در قالب‌های متنوع و پنهان‌سازی‌شده‌ای در قانون بودجه گنجانده شده است: از ردیف‌های اصلی و موقت گرفته تا جدول‌های متفرقه و حتی بخشی از منابع هدفمندی یارانه‌ها که به‌طور نظری باید صرف پرداخت نقدی یا غیرنقدی به مردم شود.
نوک کوه یخ
البته این تنها نوک کوه یخ است که معلوم نیست چقدر آن زیر آب است.
۸,۶۰۰ میلیارد تومان فقط آن بخشی از بودجه است که صراحتاً با عنوان «تبلیغات اسلامی» ثبت شده است. بخش بزرگی از هزینه‌های مشابه در لایه‌های نامرئی و غیرشفاف قانون بودجه پنهان شده‌اند.
برای مثال، سهم استان‌ها از بودجه تبلیغات اسلامی، که در سال‌های گذشته تقریباً به اندازه بودجه ملی بوده، امسال به‌طور کلی شفاف‌سازی نشده است. داده‌های مربوط به هزینه‌های اجرایی استان‌ها در بودجه ۱۴۰۴ منتشر نشده و مشخص نیست چه رقمی از بودجه استانی به تبلیغات اسلامی اختصاص یافته است.
