بازماندگان از تحصیل در ایران: از هر ۱۱ دانشآموز دختر ۱ نفر
تازهترین آمارهای رسمی جمهوری اسلامی حکایت از آن دارد که متوسط جمعیت کودکان بازمانده از تحصیل در ایران، معادل ۶ درصد جمعیت کل دانشآموزان کشور است. به عبارتی به ازای هر ۱۶ دانشآموز یک نفر از تحصیل بازمانده است. این نسبت در مقطع متوسطه دوم نزدیک به ۲۰ درصد میرسد؛ به این معنی که به ازای هر ۵ دانشآموز، یکی از تحصیل بازمیماند.
برآوردهای پایگاه دادههای باز ایران نشان میدهد که این نسبت، در دختران دانشآموز تا نزدیک به ۹ درصد بالا میرود. این نرخ در مقطع متوسطه دوم به بیش از ۲۵ درصد میرسد. به این معنی که به ازای هر ۱۱ دانشآموز دختر در ایران یک دختر و در مقطع متوسطه دوم به ازای هر ۴ دانشآموز یک دختر بازمانده از تحصیل وجود دارد.
این در شرایطی است که ایران با بحران حملات سمی زنجیرهای به مدارس دخترانه مواجه شده که موجی از نگرانی و احساس ناامنی را در بین دانش آموزان و خانوادهها ایجاد کرده - رویدادی که میتواند باعث جهش در آمار کودکان بازمانده از تحصیل بهخصوص دختران بشود.
بنا بر دادههای گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ بیش از ۹۱۱ هزار کودک در مقاطع تحصیلی سهگانه از تحصیل جا ماندهاند. این در حالیست که بر اساس اعلام مسئولان آموزش و پرورش جمعیت کل دانشآموزان در این سال تحصیلی حدود ۱۵ میلیون و ۳۷۶ هزار نفر عنوان شده است. با این حساب نسبت جمعیت بازماندگان تحصیل به جمعیت دانشآموز حدود یک به ۱۶ محاسبه میشود. این نسبت در سالهای تحصیلی گذشته نیز برقرار بوده است.
دادههای این گزارش نشان میدهد که حدود ۶۰ درصد کودکان بازمانده از تحصیل (حدود ۵۳۶ هزار کودک) هماکنون باید در دوره متوسطه دوم مشغول تحصیل میبودند. سهم دوره متوسطه اول و دوره ابتدایی تقریبا مساوی است و جمعیت کودکان بازمانده از تحصیل در دوره ابتدایی و متوسطه اول به ترتیب ۱۸۶ هزار و ۱۹۰ هزار کودک است.
در این گزارش آمار کودکان بازمانده از تحصیل به تفکیک جنسیت ارائه نشده، با این همه پیشتر مقامهای جمهوری اسلامی اعلام کردند که جمعیت دختران بازمانده از تحصیل ۳ تا ۴ برابر پسران است. بر این اساس، برای داشتن برآوردی از وضعیت دختران بازمانده از تحصیل، فرض کردیم که ۷۰ درصد جمعیت کودکان بازمانده از تحصیل را دختران تشکیل میدهند. با این حساب جمعیت دختران بازمانده از تحصیل بین ۵۵۰ تا ۶۰۰ هزار نفر تخمین زده میشود که به نسبت جمعیت ۱۵ میلیون نفری دانشاموزان عدد بسیار بزرگی به نظر میرسد.
تشدید فضای ناامن در مدارس باعث میشود که این وضعیت شکننده، ابعاد بحرانیتری پیدا کند.