اختلاف هفت برابری دستمزد معلمان در ایران و ترکیه

تحقیقات پایگاه داده‌های باز ایران نشان می‌دهد ارزش حداقل دستمزد معلمان ایرانی یک هفتم ارزش دستمزد معلمان دبستان در ترکیه است.

حداقل حقوق معلمان ایرانی در سال ۱۴۰۳ خورشیدی ۱۰ میلیون تومان است. این رقم با احتساب متوسط متوسط نرخ دلار بازار آزاد در نخستین ماه سال (۶۳ هزار تومان)، برابر با حدود ۱۵۹ دلار آمریکاست. 

این در شرایطی است که بر اساس گزارش رسانه‌های ترکیه، حقوق یک معلم دبستان در مقاطع یک تا چهار در این کشور، در ابتدای سال ۲۰۲۴ میلادی به ۳۹ هزار و ۷۸۱ لیر در ماه افزایش پیدا کرده است. ارزش این رقم هم‌اکنون با احتساب نرخ برابری دلار و لیر ترکیه، معادل ۱,۲۲۳ دلار  است. 

لینک نمودار

در سال‌های اخیر، شرایط اقتصادی، هم در ایران و هم در ترکیه بحرانی بوده است؛ هر دو کشور در سال ۲۰۲۳ میلادی جزو ۱۰ کشور نخست دنیا با بالاترین نرخ تورم بوده‌اند. شاخصی که بیشترین تاثیر را روی ارزش دستمزد کارگران دارد، اما اگر وضعیت دستمزد معلمان را به نسبت کشورهای عادی و اقتصادهای نسبتا پایدار مقایسه کنیم، فاصله معلمان ایرانی با سایر کشورها، بسیار بیشتر است. 

نمودار زیر بر اساس داده‌های سازمان همکاری و توسعه اقتصادی تهیه شده که دستمزد سالانه معلمان دبستان در بدو شروع کار را در برخی کشورهای عضو نشان می‌دهد که بین ۱۴ تا ۷۰ هزار دلار در سال در نوسان است. در حالی که ارزش یک سال حداقل حقوق معلم در ایران کمتر از ۲ هزار دلار است. 

اگر حداقل حقوق ماهانه ۱۰ میلیون تومانی را در ۱۲ ماه ضرب کنیم و فرض کنیم که قیمت دلار تا آخر سال ثابت و در محدود ۶۳ هزار تومان باقی بماند، ارزش یک سال حداقل دستمزد معلم ایرانی، بیشتر از ۱,۹۰۸ دلار  نخواهد شد. 
لینک نمودار

اتحادیه‌های معلمان در ایران سال‌هاست به دنبال تحقق مطالبات صنفی از جمله افزایش دستمزد معلمان هستند. پس از بیش از دو دهه مطالبه‌ی اجرای قانون رتبه‌بندی که منجر به افزایش حقوق معلمان رسمی می‌شود، در سال ۱۴۰۱ دولت مدعی شد این قانون را اجرا کرده است. با این حال شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران تا امروز به شیوه اجرای این قانون معترض بوده است. با این وجود بر اساس گزارش‌ها برخی  فعالین صنفی معلمان از رتبه‌بندی محروم شده‌اند.