پس از نزدیک به نیم قرن، سرمایهگذاری ایران در صنعت گاز بریتانیا سود هنگفتی میدهد
در پی شوک نفتی سال ۱۳۵۱، درآمد نفتی ایران در ظرف چند ماه ناگهان چهار برابر شد و به نزدیک ۲۰ میلیارد دلار در سال رسید. منابع مالی جدید به محمدرضا شاه پهلوی - که بر صنایع نفت و گاز ایران نظارت مستقیم داشت - اجازه داد که تلاش تازهای را برای افزایش ظرفیتهای اقتصادی، صنعتی و نظامی ایران آغاز کند. از جمله اقدامات او سرمایهگذاری نفتی-گازی در کشورهای نظیر آفریقای جنوبی، کره جنوبی و بریتانیا بود.
از میان این سرمایهگذاریهای خارجی آن زمان ایران میتوان به قرارداد دریای شمال بریتانیا بین شرکت ملی نفت (NIOC) و بریتیش پترولیوم (BP) اشاره کرد که در سال ۱۳۵۶ به کشف یک میدان میعانات گازی منجر شد. میدانی که بیشتر به نام «رام» (Rhum) شناخته میشود و در حدود ۴۰۰ کیلومتری ساحل آبردین، در شمال شرقی اسکاتلند واقع است.
توسعه میدان رام سالها با چالش رو به رو بود و به خاطر فشار و دمای بالا مخزن گازی به تاخیر افتاد. هرچند تولید این میدان سرانجام در سال ۱۳۸۳ آغاز شد، و پنج سال بعد بریتیش پترولیوم فعالیتهای خود را به دلیل تحریمهای بینالمللی علیه برنامه هستهای ایران، متوقف کرد و در نهایت در سال ۱۳۹۶ سهم خود را به شرکت سریکا انرژی (Serica Energy) فروخت.
این میدان هم اکنون به سودآورترین میدان سریکا انرژی تبدیل شده است. ولی سهم هنگفت ایران از این پروژه به خاطر تحریمها در یک حساب مسدود نگه داشته میشود.
نرخ تولید میدان گازی رام - که توسط دولت بریتانیا بر اساس «معادل بشکه نفت در روز» (boepd) گزارش میشود - در حال افزایش بوده است و انتظار میرود که در سال ۱۴۰۱ بیشتر هم بشود. (نمودار شماره ۱ را ببینید - منبع)
نمودار شماره ۱
همزمان، قیمت نفت و گاز در سراسر جهان رو به افزایش است - به طور نمونه قیمت فروش عمده گاز در بریتانیا در ۱۲ ماه گذشته پنج برابر شده است - روندی است که انتظار میرود تا یک سال آینده ادامه یابد. (نمودار شماره ۲ را ببینید)
نمودار شماره ۲
در ماه دی ۱۳۹۹، سریکا تخمین زد که یک چاه جدید در میدان رام حدود ۳۵۰ هزار پوند در روز درآمد داشته است. با در نظر گرفتن قیمتهای فزاینده گاز، تخمین زده میشود که این رقم میتواند به حدود ۱/۲ میلیون پوند (حدودا معادل ۴۲ میلیارد تومان در روز) برسد.
این مقاله در اصل به زبان انگلیسی منتشر شده است (در اینجا بخوانید).