نقشه شیوع کرونا در ایران و مقایسه آن با امکانات بیمارستانی
کرونا در ایران در ظرف روزهای اخیر به یک بحران فراگیر تبدیل شده که سلامت عمومی را به مخاطره انداخته است. اما ایران چقدر برای رویارویی با این بحران آماده است؟ مقایسه نقشه شیوع کرونا در ایران با آمار رسمی امکانات بیمارستانی در استان‌های مختلف نشان می‌دهد که به استثنای تهران، اکثر استان‌ها به دلیل فقدان امکانات بیمارستانی به ویژه کمبود تخت‌های مراقبت‌های ویژه (آی سی یو) چندان آمادگی رویارویی با شیوع کرونا را ندارند. به طور نمونه در قم، کانون شیوع کرونا، تعداد کل افراد مبتلا تا روز سه‌شنبه ۱۳ اسفند، ۲۵۳ نفر اعلام شده، هرچند تعداد کل تخت مراقبت‌های ویژه ۵۷ تخت است.
گستردگی کرونا در ایران (تا روز ۱۲ اسفند)
بر اساس آخرین آمار تفکیکی که از سوی منابع ایرانی منتشر شده، تا ساعت ۷ شب سه‌شنبه ۱۳ اسفند ۱۳۹۸، تعداد افراد مبتلا به ویروس کرونا، در ۲۸ استان ایران به ۲,۳۳۶ نفر رسیده است.
تا اینجای کار به جز استان‌های خراسان شمالی، چهارمحال و بختیاری و بوشهر، در بقیه استان‌های ایران موارد ابتلا به ویروس کرونا گزارش شده است.
بیشترین تعداد ابتلا به ویروس در استان تهران گزارش شده که تا لحظه نگارش این مقاله با ۱,۰۴۳ بیمار شناسایی شده در بالای جدول قرار دارد. بعد از تهران، استان قم با ۲۵۳ مورد در مقام دوم و گیلان با ۲۱۸ مورد در جایگاه سوم قرار دارد.
به جز سه استانی که در آنها هنوز هیچ موردی به ثبت نرسیده، استان‌های کهگیلویه و بویراحمد و زنجان با ۲ مورد، کرمان و ایلام با ۴ مور شناسایی شده، تا اینجا در رده‌های پایین جدول قرار دارند.
نقشه اینتراکتیو زیر تعداد موارد ابتلا به کرونا را تا ساعت ۷ شب روز سه‌شنبه ۱۳ اسفند ۱۳۹۸ نشان می‌دهد.
یکی از شاخص‌های مهم درمانی سرانه تخت بیمارستان است. با استفاده از این شاخص می‌توان تصویری از میزان آمادگی هر منطقه در برابر بحران به دست آورد.
طبق آمارهای موجود در مرکز داده‌های بانک جهانی سرانه تخت بیمارستانی در کل جهان تا سال ۲۰۱۱ میلادی ۲۷۱ تخت به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر است، این در حالی است که در ایران این نرخ تا سال ۱۳۹۶، ۱۵۵ تخت بوده است.
بر اساس آمارهای منتشر شده، در بین استان‌های ایران، به ترتیب یزد، تهران و سمنان به نسبت جمعیت، بیشترین میزان برخورداری از تخت بیمارستانی را در اختیار دارند. سرانه تخت بیمارستانی در یزد ۲۴۰ تخت، در تهران ۲۱۷ تخت و در سمنان ۲۱۴ تخت به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است.
استان‌های سیستان و بلوچستان، البرز و بوشهر هم از این نظر محروم‌ترین استان‌ها به شمار می‌آیند. سرانه تخت بیمارستانی در این سه استان به ترتیب ۹۹، ۹۸ و ۸۲ تخت به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر است.
میانگین سرانه تخت بیمارستانی در کل کشور ۱۵۵ تخت به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر است.
نقشه اینتراکتیو زیر آمار تخت فعال بیمارستانی به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت را نشان می‌دهد.
مقایسه این آمار با نقشه پراکندگی کرونا در ایران نشان می‌دهد که به جز تهران، وضعیت بقیه استان‌های درگیر از نظر امکانات چندان مساعد نیست. مثلا در قم با رکورد ۱۴۴ به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر در مقام پانزدهم کشوری قرار دارد، یا گیلان با آمار ۱۴۰ تخت به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر در جایگاه هجدهم قرار دارد.
تخت مراقبت‌های ویژه (آی‌سی‌یو)
اما برای اینکه بتوانیم تصویر دقیق‌تری داشته باشیم بهتر است تعداد تخت «مراقبت‌های ویژه (آی‌سی‌یو)» را در نظر بگیریم، چراکه سایر تخت‌ها در مورد خاص کرونا چندان به کار نمی‌آیند.
آمار تعداد تخت بیمارستانی به تفکیک نوع تخت و استان در پایگاه داده باز ایران در دسترس است.
نقشه اینتراکتیو زیر نشان می‌دهد تعداد ۸,۲۱۲ تخت مراقبت‌های ویژه (آی‌سی‌یو) چگونه در استان‌های ایران توزیع شده‌اند. بیش از ۲,۴۰۲ تخت آی‌سی‌یو حدود ۳۰درصد کل تخت‌های موجود کل کشور، در تهران قرار دارد. بعد از تهران استان‌های خراسان رضوی، اصفهان و آذربایجان شرقی، به ترتیب با ۵۷۶، ۵۰۴ و ۴۴۲ تخت آی‌سی‌یو در مقام‌های بعدی قرار دارند.
در انتهای جدول نیز استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، خراسان شمالی و ایلام قرار دارند که طبق این آمار تعداد کل تخت مراقبت‌های ویژه در آنها به ترتیب ۴۱، ۴۲ و ۴۸ تخت است.
مقایسه این آمار با نقشه پراکندگی کرونا نشان می‌دهد که به جز تهران، وضعیت بقیه استان‌های درگیر از نظر امکانات چندان مساعد نیست. مثلا در قم طبق آمار رسمی که تعداد کل افراد مبتلا تا روز ۱۳ اسفند ۲۵۳ نفر اعلام شده، تعداد کل تخت مراقبت‌های ویژه ۵۷ تخت است. احتمال این وجود دارد که میزان ابتلای واقعی در قم و سایر مناطق کشور بسیار بیشتر از ارقام اعلام شده باشد و افرادی شناسایی نشده یا آمارها دقیق به اطلاع مردم نرسیده باشد.
در تهران نیز با اینکه حدود یک سوم کل تخت‌های آی‌سی‌یو ایران در آن قرار دارد آمار ابتلا به کرونا حدود نزدیک به نیمی از کل ظرفیت تخت‌های مراقبت ویژه است، یعنی اگر آمار ابتلا به ویروس در استان تهران در روزهای آینده تا دو برابر زیاد شود، آن وقت آمار ابتلا در پایتخت از تعداد کل تخت مراقبت‌های ویژه فزونی خواهد گرفت.
منبع عکس: خبرگزاری‌های ایران