هزینه آزمایش تشخیص کرونا در ایران چقدر است؟
دولت ایران در ماه آبان گذشته در یک مصوبه هیات وزیران تعرفه تست تشخیص کرونا در آزمایشگاههای دولتی را ۲۳۸ هزار تومان و در بخش خصوصی ۳۰۲ هزار تومان تعیین کرد، اما تحقیقات پایگاه داده باز ایران حکایت از آن دارد که بسیاری از مردم در عمل بین دو تا سه برابر بیشتر از تعرفه اعلام شده، یعنی بیش از ۶۰۰ هزار تومان برای یک تست پرداخت کردهاند. برآوردهای پایگاه دادههای باز ایران همچنین نشان میدهد شهروندان در ایران تا به حال برای تست کرونا در مجموع حدود ۳ تا ۴ هزار میلیارد تومان از جیب هزینه کردهاند.
این رقم تقریبا معادل بودجه امسال نهادهای مذهبی است که سهم آنها از هزینههای دولت در سال ۱۳۹۹ بالغ بر ۳,۶۳۴ میلیارد تومان بوده است. دستکم روی کاغذ میتوان متصور بود که دولت به جای پرداخت هزینه به حوزههای علمیه، سازمان تبلیغات اسلامی، اوقاف، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، جامعهالمصطفی، ستاد امر به معروف و… هزینه تست رایگان کرونا را برای ۸ میلیون نفر بر عهده میگرفت.
پایگاه دادههای باز ایران اخیرا در یک فراخوان در رسانهها و شبکههای اجتماعی از مردم در ایران درخواست کرد تا میزان پولی که از جیب برای یک تست کرونا هزینه کردهاند را با پایگاه دادههای باز ایران در میان بگذارند. در این فراخوان ۱,۴۸۴ نفر شرکت کردند.
- اکثریت شرکتکنندگان یعنی حدود ۴۰ درصد (۵۹۳ نفر) گفتهاند که "بیش از ۶۰۰ هزار تومان" برای انجام تست هزینه کردهاند.
- حدود یک چهارم (۲۵درصد) از شرکتکنندگان (۳۷۱ نفر) گفتهاند که تست کرونای آنها "رایگان یا کمتر از ۲۰۰ هزار تومان" هزینه داشته است.
- ۲۲ درصد از شرکتکنندگان (۳۲۸ نفر)، بین "۴۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان" برای یک تست کرونا هزینه کردهاند.
- در این فراخوان بازه قیمتی "۲۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان" با کمترین واکنش مواجه شده است. هرچند تعرفه دولتی تست کرونا در این بازه قرار دارد، فقط پاسخ ۱۳ درصد از شرکتکنندگان در فراخوان (۱۳۸ نفر) در این بازه قیمتی قرار داشته است.
با این حساب اگر میانگین وزنی پاسخها را در میانه هر بازه حساب کنیم و برای بازه اول و بازه آخر، اعداد ۱۰۰ و ۷۰۰ هزار تومان را در نظر بگیریم، به این نتیجه میرسیم که افراد شرکتکننده در این فراخوان به طور میانگین بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان هزینه برای انجام تست کرونا پرداخت کردهاند.
اگر این نسبت را به کل آمار ۸ میلیون آزمایش کووید ۱۹ تعمیم دهیم به این نتیجه میرسیم که مردم ایران تاکنون چیزی بین ۳,۲۰۰ تا ۴هزار میلیارد تومان، به طور مستقیم هزینه آزمایش کرونا کردهاند.
طبق آمارهای رسمی در ایران تا پایان ماه دی ۱۳۹۹ بیش از ۸ میلیون و ۶۳۴ هزار آزمایش تشخیص کرونا در ایران انجام شده است.
هزینه آزمایش کرونا در ایران رقم ثابت و واحدی ندارد. مصوبه هیات وزیران تعرفه تست در آزمایشگاههای دولتی را ۲۳۸ هزار تومان و در بخش خصوصی ۳۰۲ هزار تومان اعلام کرده است. این در حالیست که ظاهرا پیش از این هزینه تست در بخش خصوصی حدود ۵۸۶ هزار تومان بوده است.
در مورد بخش دولتی هم اطلاعات ضد و نقیضی ارائه شده است. ادعا شده که در مراکز دولتی «وقتی تشخیص داده شود که فردی نیاز به آزمایش دارد» آزمایش رایگان انجام میشود و در برخی موارد گفته شده هزینه انجام آزمایش تشخیص کرونا در بخش دولتی ۲۳۰ هزار تومان است.
سازمان بیمه سلامت اعلام کرده که تعرفه آزمایش کرونا در بخش خصوصی ۵۸۶ هزار تومان و بخش دولتی ۲۳۰ هزار تومان است که سازمان بیمه سلامت ۷۰ درصد آن را (تا سقف ۱۶۱ هزار تومان) پرداخت میکند.
در عین حال رسانههای ایران حدود ۸۰۰ مرکز تست رایگان را در سراسر کشور منتشر کردند که به «مراکز ۱۶ ساعته» مشهورند. بنا بر برخی گزارشها در مواردی انجام آزمایش کرونا به طور رایگان در تعدادی مساجد و مترو تهران انجام شده است.
اگر متوسط هزینه ۴۸۰ هزار تومان را مبنای محاسبه قرار دهیم، خواهیم دید که این رقم حدود یک چهارم حداقل دریافتی ماهانه کارگران در سال ۱۳۹۹ و حدود یک هشتم سرانه تولید ناخالص داخلی در هر ماه (به قیمت جاری) در ۶ ماه نخست سال ۱۳۹۹ است.
هزینه آزمایش کرونا در کشورهای دیگر چگونه است؟
گزارشی که بهار امسال در سایت SW منتشر شده حاکی از آن است که هزینه تست کووید ۱۹ در هندوستان رایگان است. تعرفه آزمایشگاههای خصوصی برای آزمایش ۴۵۰۰ روپیه است که با احتساب قیمت فعلی هر روپیه ۳۲۰ تومان به یک میلیون و ۴۴۴ هزار تومان میرسد.
در آمریکا هزینه آزمایش تشخیص از سوی دولت رایگان اعلام شده است.
در بریتانیا نیز هزینه تست تحت برنامه سرویس ملی سلامت، رایگان و در آزمایشگاههای خصوصی ۳۷۵ پوند (حدود ۱۲ میلیون تومان) است.
در چین ویتنام و کره جنوبی نیز هزینه آزمایش تشخیص رایگان اعلام شده و دولت آن را بر عهده گرفته است.