رفتن مستقیم به محتوا

کسب و کار اینترنتی: اینستاگرام پر استفاده‌ترین پلت‌فرم کسب درآمد ایرانیان

03 اسفند 1400 / 22 فوریهٔ 2022

ظهور اینترنت انفجار اطلاعاتی و انقلاب ارتباطاتی عمیقی در دنیا به بار آورده به طوری که اکنون «داده» یکی از مهم‌ترین دارایی‌ها به حساب می‌آید. جهان با شتاب فراوان به سمت تکنولوژی بلاک چین (Blockchain)، ارزهای دیجیتال و دورکاری پیش می‌رود. 

این تحولات فناوری که در جامعه ایران هم رسوخ کرده، تجارت آنلاین را به یکی از معدود بخش‌های پر رونق اقتصاد بحران‌زده این کشور تبدیل کرده است. برای نمونه، در ۱۰ ماه نخست سال ۱۳۹۸ تعداد کسب و کارهایی که موفق به کسب «اینماد» (E-Namad) یا نماد اعتماد الکترونیکی شده‌اند، حدود ۱۰ هزار مورد بوده است. این تعداد، در همان دوره زمانی سال بعد، رشد ۱۹۰ درصدی داشته و به حدود ۲۸ هزار مورد رسیده است. رونق فضای مجازی در شرایطی رخ داده که اقتصاد ایران در سال ۱۳۹۹ با رشد منفی ۴/۶ درصدی و همه‌گیری کووید-۱۹ مواجه بوده است. 

با این حال هنوز پیمایش‌هایی که نشان‌دهنده کمیت و کیفیت حضور مردم در فضای کسب و کار اینترنی باشد وجود ندارد. از این رو، پایگاه داده‌های باز ایران طی یک فراخوان، چند پرسش را در این زمینه با آن دسته از ایرانیانی که در فضای مجازی حضور دارند، در میان گذاشته است. نتایج به دست آمده می‌تواند گوشه‌ای از وضعیت کسب و کار اینترنتی را در جامعه ما عیان کند. 

در یک نظرخواهی پایگاه داده‌های باز ایران، یک سوم از پاسخ‌دهندگان می‌گویند برای کسب درآمد از فضای مجازی استفاده می‌کنند. ۶۰ درصد از پاسخ‌دهندگان می‌گویند دو سال است که برای کسب درآمد در فضای مجازی حضور دارند. تاکنون اینستاگرام -  تنها اپلیکیشن فیلتر نشده در ایران - پر استفاده‌ترین پلت‌فرم مورد استفاده برای کسب درآمد در فضای مجازی بوده است. به طور کلی می‌توان گفت که پاسخگویان به این فراخوان در هر ماه به طور متوسط حدود ۲ میلیون تومان از حضور اقتصادی در فضای مجازی سود می‌برند.

این فراخوان از ۱۴ آبان تا ۲۳ دی ماه ۱۴۰۰ در دسترس کاربران بوده است. در این فاصله، ۷۸۹ نفر از کاربران فضای مجازی به پرسش‌های این فراخوان پاسخ داده‌اند. ۹۳ درصد از پاسخ‌دهندگان در مناطق شهری و ۷ درصد باقی در مناطق روستایی ساکن بوده‌اند. پاسخ‌دهندگان در ۳۱ استان کشور پراکنده بوده‌اند. بیشترین پاسخ‌دهندگان می‌گویند ساکن تهران هستند. کمترین میزان پاسخ‌دهندگان ساکن استان‌های کهگیلویه و بویراحمد و گلستان بوده‌اند. میانگین سنی پاسخگویان ۳۴ سال بوده است. ۶۷ درصد پاسخگویان مرد و ۳۱ درصد زن بوده‌اند. ۲ درصد دیگر برای اشاره به جنسیت خود از گزینه «سایر» استفاده کرده‌اند.

برای اطلاع از نتایج کلی این پاسخ‌ها کافی است گزارش کوتاه زیر را بخوانید و یا نمودارها را ببینید:

حضور تجاری در فضای مجازی

یک سوم از پاسخگویان می‌گویند برای کسب درآمد از فضای مجازی استفاده می‌کنند. در مقابل، حدود دو سوم از پاسخگویان (۶۷ درصد) می‌گویند در فضای مجازی حضور تجاری ندارند.

حدود ۱۴ درصد از پاسخگویانی که خودشان در فضای مجازی حضور اقتصادی ندارند، می‌گویند افراد دیگری از خانواده آن‌ها در فضای مجازی برای کسب درآمد حضور دارند.

به طور کلی ۴۷ درصد پاسخ‌دهندگان  می‌گویند خود یا یکی از اعضای خانواده‌شان از فضای مجازی برای کسب درآمد استفاده می‌کنند.

 

لینک

سابقه حضور تجاری در فضای مجازی

  • ۶۰ درصد از پاسخ‌دهندگان می‌گویند دو سال و کمتر از دو سال است که برای کسب درآمد در فضای مجازی حاضر شده‌اند.
  • بیشترین پاسخ‌دهندگان (۲۶ درصد) می‌گویند در یک تا دو سال اخیر به کسب درآمد در فضای مجازی پرداخته‌اند.
  • تنها ۵ درصد از پاسخگویان می‌گویند بیش از ده سال است که در فضای مجازی به کسب درآمد مشغول بوده‌اند.
     
    لینک

    پلت‌فرم‌های مورد استفاده
     
  • اینستاگرام پر استفاده‌ترین پلت‌فرم برای کسب درآمد در فضای مجازی بوده است. ۲۷ درصد پاسخگویانی که از فضای مجازی برای کسب درآمد استفاده می‌کنند، اینستاگرام را برای این منظور انتخاب کرده‌اند.
  • پس از اینستاگرام، وبسایت‌هایی از جمله دیوار و دیجی‌کالا، و اپلیکیشن‌هایی مثل تلگرام، واتس‌اپ، و پلت‌فرم‌های مربوط به ارزهای دیجیتال در رتبه‌های بعدی قرار دارند. 
     
    لینک
     
  • زنان بیش از مردان از اینستاگرام استفاده می‌کنند. در حالی که مردان بیش از زنان از پلت‌فرم‌های مربوط به ارزهای دیجیتال، وبسایت‌هایی مثل دیوار و دیجی‌کالا و تلگرام استفاده می‌کنند.
     
    ​​​​​​لینک

 

راه‌های دیگر کسب درآمد

  • نیمی از پاسخگویانی که از فضای مجازی برای کسب درآمد استفاده می‌کنند میگویند منبع دیگری برای کسب درآمد ندارند. اما نیم دیگر می‌گویند منابع دیگری هم برای کسب درآمد در اختیار دارند.

    هزینه و درآمد فعالیت در فضای مجازی
     
  •  پاسخگویانی که از فضای مجازی برای کسب درآمد استفاده می‌کنند، می‌گویند در هر ماه برای این منظور به طور متوسط حدود ۲ و نیم میلیون تومان هزینه می‌کنند.
  • این دسته از پاسخگویان می‌گویند در هر ماه به طور متوسط حدود ۴ و نیم میلیون تومان از حضور در فضای مجازی درآمد کسب می‌کنند.
  • به طور کلی می‌توان گفت که پاسخ‌دهندگان این فراخوان، در هر ماه به طور متوسط حدود ۲ میلیون تومان از حضور اقتصادی در فضای مجازی سود می‌برند.
  • مردان به طور متوسط حدود سه برابر بیشتر از زنان از فضای مجازی درآمد کسب می‌کنند.
  • نکته جالب توجه این که بنا به پاسخ‌های شرکت‌کنندگان در این فراخوان، روستاییان حدود دو برابر شهرنشینان از فضای مجازی درآمد کسب کرده‌اند.
     
    لینک