رفتن مستقیم به محتوا

تنزل ایران و صعود پایدار امارات متحده عربی در حوزه نفت

15 آبان 1402 / 6 نوامبر 2023

ایران و امارات متحده عربی سابقه رقابت منطقه‌ای فراوانی دارند؛ از جزایر مورد اختلاف در خلیج فارس گرفته تا رقابت در تولید نیروی اتمی. امارات متحده عربی برنده رقابت در تولید نیروی اتمی است (مشاهده مقاله "برنامه هسته‌ای ایران چقدر برق کشور را تامین می‌کند" پایگاه داده‌های باز ایران).

صحبت از پیشرفت شگفت‌انگیز امارات متحده عربی از آغاز تاسیسش در ۵۰ سال پیش، برج‌های آسمان‌خراش دبی را به خاطر می آورد؛ اما کمتر کسی از افزایش پایدار تولید نفت آن خبر دارد (نمودار ۱).

 

لینک نمودار

ایران در دهه ۱۹۷۰ در تولید نفت پیشرو بود. به عنوان مثال در سال ۱۹۷۴ از هر پنج بشکه نفت تولید شده در جهان، یک بشکه متعلق به ایران بود. در واقع در سال ۱۹۷۴ تولید نفت ایران تقریبا ۴ برابر بیشتر از امارات متحده عربی بود.

اما در سال ۲۰۲۲ شاهد تصویر متفاوتی هستیم. تولید نفت امارات بیش از ۵ درصد از ایران فراتر رفته است در حالی که ذخایر نفت ایران ۶۰ درصد بیشتر از امارات است. پیشرفت مداوم امارات متحده عربی با دعوت از شرکت‌های نفتی بین‌المللی و جذب آخرین فناوری‌ها و به دور از جنجال رسانه‌ای، این کشور را به شریک قابل اعتمادی برای مصرف کنندگان جهانی نفت و گاز تبدیل کرده است. حتی شهر نسبتا کوچک «فجیره» در دهه گذشته به سومین مرکز بزرگ نفت کوره برای صنعت کشتیرانی جهانی تبدیل شده است. در حالی که ایران به دلیل انقلاب، جنگ، تحریم‌ها، غیبت سرمایه‌گذاران، و نبود فناوری جهانی در تولید نفت با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شده است. نمودار ۲ نشان می‌دهد که امارات متحده عربی، از تولید ۵ درصدی نفت در سال ۱۹۷۴ اکنون به ۱۳ درصد رسیده است. 

 

 

لینک نمودار

عرضه جهانی نفت ایران در سال ۱۹۷۴ حدود ۲۰ درصد بود که در سال ۲۰۲۲ به ۱۲ درصد کاهش پیدا کرده است. این امر نشان دهنده کاهش حضور جهانی ایران است.