رفتن مستقیم به محتوا

فعالیت‌های خیریه در ایران

25 آذر 1401 / 16 دسامبر 2022

فراخوان داده‌های پایگاه داده‌های باز ایران در مورد وضعیت فعالیت‌های خیریه در ایران نشان می‌دهد که مردم چندان در فعالیت‌‌های خیریه درگیر نیستند. با آن که سه چهارم پاسخگویان می‌گویند در یک سال گذشته کمک‌های مادی و غیرمادی کرده‌اند، اما کمتر از یک پنجم پاسخگویان می‌گویند که در نهادهای خیریه عضویت داشته‌اند. همچنین از هر ده نفر فقط چهار نفر می‌گویند یکی از اعضای خانواده آن‌ها در یک نهاد خیریه عضویت دارد. به طور کلی، افراد با تحصیلات بالاتر بیشتر از افراد با سطح تحصیلات پایین‌تر در فعالیت‌ها خیریه درگیر بوده‌اند.

فعالیت‌های خیریه در جهان پیشینه‌ای ستبر دارد و یکی از شیوه‌های همبستگی و حمایت اجتماعی محسوب می‌شده و تا جوامع امروزی امتداد یافته‌ است.
برای درک اندازه فعالیت‌‌‌های خیریه در جامعه‌های امروزی کافی است فقط به یک رقم اشاره کنیم: در سال ۲۰۲۰، آمریکایی‌ها ۴۷۱ میلیارد دلار به خیریه‌‌ها کمک کرده‌اند. برای مقایسه در نظر داشته باشید که در همین سال کل درآمدهای ایران حدود ۵۷ میلیارد دلار بوده است، یعنی حدود یک هشتم کمک‌‌هایی که مردم در آمریکا به خیریه کمک کرده‌اند.

اما مردم ایران چقدر در فعالیت‌های خیریه و کمک به دیگران مشارکت داشته‌‌اند؟ مطابق انتظار آمار دقیق در این مورد نداریم. اما برخی اطلاعات نشان می‌دهد که در سال ۱۳۸۲ حدود ۲۰ درصد مردم در انجمن‌های خیریه عضویت داشته‌اند. همین اطلاعات نشان می‌دهد میزان این عضویت در طول زمان کاهش یافته و تا سال ۱۳۹۷ با حدود ۵۰ درصد کاهش، به حدود ۱۰ درصد رسیده‌ است. با توجه به نبود اطلاعات کافی، داده‌های باز ایران با فراخوان از کاربران فضای مجازی خواسته است که در مورد فعالیت‌های خود در زمینه امور خیریه به پرسش‌های مطرح شده پاسخ دهند.

این فراخوان برای مدت بیش از دو ماه، از ۳۱ خرداد ماه تا ۲۰ شهریور ماه ۱۴۰۱ در دسترس کاربران بوده است. در این مدت، ۱,۰۰۸ نفر از کاربران فضای مجازی در این فراخوان مشارکت کرده‌اند و به پرسش‌های این فراخوان پاسخ داده‌اند. ۹۴ درصد از پاسخ‌دهندگان به این فراخوان در مناطق شهری و ۶ درصد باقی در مناطق روستایی ساکن و در ۳۱ استان کشور پراکنده بوده‌اند. چنان که انتظار می‌رود، بیشترین پاسخ‌دهندگان می‌گویند ساکن تهران و کمترین میزان پاسخگویان ساکن استان‌ کهگیلویه و بویراحمد و ایلام بوده‌اند. میانگین سنی پاسخگویان ۳۴ سال بوده است. ۶۶ درصد از پاسخگویان مرد و ۳۳ درصد زن بوده‌اند، ۱ درصد دیگر گزینه سایر را انتخاب کرده‌اند. ۴۲ درصد از پاسخگویان تحصیلاتی کمتر از کارشناسی داشته‌اند.

برای اطلاع از نتایج کلی این پاسخ‌ها کافی است گزارش کوتاه زیر را بخوانید و یا نمودارها را ببینید:

کمک مادی و غیرمادی به دیگران 

  • حدود سه چهارم پاسخگویان می‌گویند در یک سال گذشته به دیگران کمک‌های مادی و غیرمادی کرده‌اند.

    لینک نمودار
     
  • افراد دارای تحصیلات دانشگاهی بیشتر از افراد بدون تحصیلات دانشگاهی در یک سال گذشته به دیگران کمک‌های مادی و غیرمادی کرده‌اند.

    لینک نمودار

    شیوه کمک به دیگران
  • ۴۴ درصد از پاسخگویان گفته‌اند که به فرد کمک کرده‌اند و ۲۹ درصد دیگر به خانواده‌ها..
  • کمترین کمک‌ها به نهادهای سازمان‌های دولتی بوده است (۵ درصد)، در حالی که کمک به نهاد‌‌های غیردولتی ۴ برابر بیشتر بوده است.

    لینک نمودار
     
  • زنان بیشتر به انجمن‌ها و نهادهای غیردولتی و دولتی کمک کرده‌اند، حال آن که مردان بیشتر به خانواده‌ها و اشخاص کمک کرده‌اند.

    لینک نمودار
     
  • ​​​​​​​افراد دارای تحصیلات دانشگاهی بیشتر به انجمن‌ها و نهادهای غیردولتی و اشخاص کمک کرده‌اند، حال آن که افراد بدون تحصیلات دانشگاهی بیشتر به انجمن‌ها و نهادهای دولتی کمک کرده‌اند.

    لینک نمودار

    نوع کمک
  • نزدیک به نیمی از پاسخگویان (۴۷ درصد) می‌گویند با پرداخت پول به دیگران کمک کرده‌اند. مواد غذایی و پوشاک در رتبه‌‌های بعدی قرار دارد. کمترین میزان کمک‌ها به لوازم خانگی و وسایل آموزشی اختصاص داشته است.

    لینک نمودار
     
  • ​​​​​​​زنان بیشتر متمایل به کمک غیرنقدی بوده‌اند و مردان بیشتر به کمک نقدی تمایل داشته‌اند.

    لینک نمودار
     
  • ​​​​​​​افراد میانسال (بین ۲۰ تا ۴۰ سال) بیشتر به کمک نقدی تمایل داشته‌اند و افراد کمتر از ۲۰ سال و بیشتر از ۴۰ سال بیشتر متمایل به کمک غیرنقدی بوده‌اند. 

    لینک نمودار

    عضویت شخصی در خیریه‌ها
  • تنها ۱۸ درصد پاسخگویان می‌گویند تا به حال در یک انجمن، نهاد یا سازمان خیریه غیردولتی عضو بوده‌اند. از هر ۱۰ نفر ۸ نفر می‌گویند هیچگاه چنین عضویتی نداشته‌اند.

    لینک نمودار

    عضویت اعضای دیگر خانواده در خیریه‌ها
  • تنها ۲۳ درصد پاسخگویان می‌گویند یکی از اعضای خانواده آن‌ها در یک انجمن، نهاد یا سازمان خیریه غیردولتی عضو بوده‌ است. بیش از سه چهارم دیگر می‌گویند اعضای خانواده آن‌ها هیچگاه چنین عضویتی نداشته‌اند.

    لینک نمودار

    عضویت افراد یا یکی از اعضای خانواده در خیریه‌ها
  • به طور کلی می‌شود گفت ۷۱ درصد از پاسخگویان می‌گویند نه خودشان و نه هیچ کدام از اعضای خانوده‌شان در هیچ خیریه‌ای عضویت نداشته‌اند.
  • در مقابل تنها ۱۱ درصد از پاسخگویان می‌گویند هم خودشان و هم یکی از اعضای خانوده‌شان در خیریه‌ها عضویت دارند.
  • ۱۸ درصد دیگر می‌گویند یا خودشان عضو یک خیریه هستند یا اگر خودشان عضو نیستند یکی از اعضای خانوده‌شان عضو خیریه بوده‌ است.

    لینک نمودار
     
  • ​​​پاسخگویان با تحصیلات دانشگاهی بیش از افراد بدون تحصیلات دانشگاهی خودشان یا یکی از اعضای خانواده‌شان در خیریه‌ها عضو بوده‌اند.

    لینک نمودار