بودجه ایران: افزایش سه برابری بودجه نماز جمعه علیرغم تعطیلی ۲۰ ماهه
نماز جمعه، سیام مهرماه امسال، پس از ۲۰ ماه وقفه در تهران از سر گرفته شد، محمدجواد حاج علیاکبری، رئیس شورای سیاستگذاری نماز جمعه و امام جمعه موقت تهران در همان نخستین خطبه خود، برگزار نشدن نماز جمعه را یکی از «بزرگترین خسارات کرونا» دانست.
رئیس شورای سیاستگذاری نماز جمعه، برگشت مجدد نماز جمعه را روز شیرینی توصیف کرد و گفت: «از بزرگترین خسارتهای کرونای منحوس، ممنوعیت و نداشتن نماز جمعه در کشور به ویژه در تهران بود.»
اما بررسی آمارهای رسمی دولت ایران نشان میدهد که همهگیری کرونا نه تنها بر سهم شورای سیاستگذاری نماز جمعه از بودجه کشور اثری نگذاشته که با رشد کم سابقه بودجه این نهاد زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی نیز هم زمان بوده است.
تحقیقات پایگاه دادههای باز ایران نشان میدهد که علیرغم حدود دو سال تعطیلی مراسم نماز جمعه در سراسر ایران، بودجه شورای سیاستگذاری نماز جمعه، در ظرف یک سال ۲۰۰ درصد افزایش یافته است.
شورای سیاستگذاری نماز جمعه در سال ۱۳۷۲ با حکم رهبر جمهوری اسلامی جایگزین شورای مرکزی ائمه جمعه شد و از جمله مجموعههای زیر نظر آیتالله علی خامنهای به حساب میآید.
این شورا یکی از دهها نهاد مذهبی - تبلیغاتی است که به رغم برخورداری از منابع بودجه عمومی کشور، گزارشی از عملکرد مالی آن منتشر نمیشود. پایگاه دادههای باز ایران پیشتر در مقالههای جداگانهای به عملکرد مالی برخی تشکیلات مذهبی - تبلیغاتی مانند «جامعهالمصطفیالعالمیه» و «ستاد بازسازی عتبات عالیات» پرداخته است.
در وبسایت شورای سیاستگذاری نماز جمعه درباره شرح وظایف یا ساختار سازمانی آن اطلاعاتی منتشر نشده است و روشن نیست چه تعداد نیرو دارد. محمدجواد حاج علی اکبری در ۵ آبان ۱۴۰۰ گفت که دستکم ۸۷۷ پایگاه نماز جمعه در ایران تحت نظر این مجموعه هستند.
حاج علی اکبری که سومین رئیس این شورای است، در این سخنرانی گفت: «۲۰۰ امام جمعه جدید در سه سال گذشته وارد شبکه ائمه جمعه شدند و ۵۰۰ مورد هجرت داشتیم که طی آن یک نوسازی شبکه رخ داده است.»
مشخص نیست بودجه شورای سیاستگذاری نماز جمعه صرف پرداخت چه هزینههایی میشود، چرا که ردیف بودجه این نهاد، ذیل ردیف بودجههای سازمان تبلیغات اسلامی تعریف شده است.
همچنین روشن نیست بودجه شورای سیاستگذاری نماز جمعه ایران شامل حقوق و دستمزد کارکنان این نهاد میشود یا اینکه نیروی انسانی حاضر در این شورا و شوراهای استانی وابسته به آن، حقوق و دستمزد خود را از ردیف دیگری یا دستگاه متفاوتی دریافت میکنند.
به طور معمول امامان جمعه در مراکز استانهای ایران، در کنار وظیفه برگزاری هفتگی نماز جمعه، نماینده ولی فقیه در استان هم هستند.
بررسی تغییرات بودجه در نظر گرفته شده برای شورای سیاستگذاری نماز جمعه در سال ۱۴۰۰ نشان میدهد که دولت در ابتدا در لایحه خود بودجهای معادل ۳۵ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان برای این شورا در نظر گرفته بود، اما در جریان تصویب لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ در مجلس شورای اسلامی، بودجه شورای سیاستگذاری نماز جمعه با افزایش حدود ۱۴۷ درصدی به ۸۵ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان رسید.
رقم مصوب بودجه این شورا در سال ۱۴۰۰ در مقایسه با بودجه آن در سال ۱۳۹۹ نیز نشان دهنده رشد ۱۸۹ درصدی است، به این معنا که بودجه شورای سیاستگذاری نماز جمعه در این یک سال بیشتر از سه برابر شده است، حال آنکه به دلیل شیوع بحران کرونا و تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا، اصولا برگزاری نمازجمعه به مدت ۲۰ ماه ممنوع بوده است.
بودجه پیشبینی شده برای شورای سیاستگذاری نماز جمعه در سال ۹۹ در لایحه دولت ۲۹ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان بود که در نهایت همین رقم بدون تغییر در مجلس نیز تصویب شد.
بررسی بودجه سالهای اخیر این شورا در لایحه دولت و رقم نهایی مصوب مجلس از منطق روشنی تبعیت نمیکند، اما مقایسه بودجه شورای سیاستگذاری نماز جمعه از سال ۱۳۹۵ تا سال ۱۴۰۰ نشان میدهد، طی ۶ سال بیش از ۲۷۷ میلیارد تومان از منابع عمومی در اختیار این شورا قرار گرفته است.