رفتن مستقیم به محتوا

قرارگاه خاتم‌الانبیا (بخش دوم)؛ درباره پروژه‌های خاتم الانبیا چه می‌دانیم؟

05 آذر 1399 / 25 نوامبر 2020

خاتم الانبیا و خاتم‌ الاوصیا در ادبیات دینی از القاب پیامبر اسلام هستند، اما در اقتصاد ایران هر کدام از این وآژه‌ها معادل هزاران میلیارد تومان پولی‌ که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان بودجه پروژه‌های عمرانی از صندوق درآمدهای ملی کشور دریافت می‌کند. تحقیقات پایگاه داده باز ایران نشان می‌دهد که در حال حاضر ارزش ۳۱ پروژه عمرانی سپاه که دامنه‌اش از تامین درب آسانسور و خرید قطعات یدکی ماشین آلات گرفته تا استخراج نفت و گاز و احداث جاده و سد و زه‌کشی اراضی بیش از ۲۴ هزار میلیارد تومان است. یعنی حدود یک سوم کل بودجه عمرانی سال جاری ایران، که البته به دلیل کسری بودجه دولت می‌توان گفت احتمالا نیمی از آن است. 

طبق قانون دولت موظف است اطلاعات مربوط به قراردادها را به صورت عمومی در «سامانه پایگاه اطلاعات قراردادهای کشور» منتشر کند، تا لحظه نگارش این مقاله بیش از ۱۱۴ هزار قرارداد دولتی در سایت «شفافیت قراردادها» منتشر شده است. 

با اینکه فهرست سرفصل پروژه‌های قرارگاه خاتم‌الانبیا از ۱۳۲ پروژه کلان بیشتر است، اما تعداد محدودی پروژ‌ه با نام قرارگاه سازندگی خاتم‌ا‌لانبیا و زیرمجموعه‌های مشهور آن در این سامانه ثبت شده است. کارفرمای اغلب پروژه‌های خاتم‌الانبیا دولت، شهرداری و دستگاه‌هایی است که از طریق بودجه عمومی - پول نفت و مالیات - امورات خود را می‌گذارنند. 

پایگاه داده‌های باز ایران از طریق جست‌وجو در این سامانه موفق شد نام ۲۳ پروژه به نام «قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا» و همچنین ۸ پروژه به نام «قرارگاه سازندگی خاتم الاوصیا» و یک قرارداد به نام «قرارگاه مهندسی نیروی زمینی سپاه نزسا»‌ پیدا کند. مجموعه ارزش این ۳۲ قرارداد بالغ بر ۲۴,۶۰۵ میلیارد تومان است. تاریخ قراردادها بین بهمن ۱۳۹۰ تا تیر ۱۳۹۸ است. 

 

لینک به جدول مشخصات برخی پروژه‌های قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا

یکی از نکات جالب توجه این فهرست، قرارگاه سازندگی خاتم‌الاوصیا است که اطلاعات درباره آن از قرارگاه خاتم‌الانبیا هم کمتر است. 

جست‌وجو در اخبار نشان می‌دهد این قرارگاه در سال‌های اخیر یا فعالیت چندانی نداشته یا با چراغ خاموش مشغول کار است. 

اطلاعات پراکنده و غیررسمی نشان می‌دهد قرارگاه خاتم‌الاوصیا پیش از سال ۱۳۹۰ تاسیس شده و برای چند سال فعالیت گسترده‌ای در حوزه نفت و گاز داشته است. بر اساس گزارشی که در سایت رادیو فرانسه منتشر شده، این قرارگاه نام کنسرسیومی است با حضور قرارگاه خاتم‌الانبیا و چند شرکت بزرگ نفتی و دریایی تشکیل شده است. ماموریت این قرارگاه، گرفتن جای شرکت‌های خارجی در پارس جنوبی بود. 

خبر قرارداد ۵ میلیارد دلاری خاتم‌الاوصیا برای فازهای ۱۳ و ۱۴ پارس جنوبی که هنوز بدون تشریفات مناقصه در سال ۱۳۸۹ خبرساز شده بود، اما در میان اسناد قراردادهای دولت خبری از این اعداد و ارقام کلان نیست. 

اما در میان اسناد رسمی، خبری از قراردادهای میلیارد دلاری خاتم‌الاوصیا نیست. در سامانه شفافیت قراردادها، هشت پروژه به ارزش مجموع ۵۷۶ میلیارد تومان به نام «قرارگاه سازندگی خاتم‌الاوصیا» ثبت شده است که کارفرمای همه «شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب» وابسته به وزارت نفت ایران است. موضوع و عنوان این قراردادها «خرید اقلام یدکی» است و زمان همه آنها مربوط به دوره‌ای است که صنایع نفتی ایران از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد تحریم بوده است. بنابراین به نظر می‌رسد یکی از فعالیت‌های قرارگاه خاتم الاوصیا دور زدن تحریم‌ها بوده که هزینه اجرای پروژه‌های نفتی ایران را تا چند برابر افزایش داده است. 

فاز ۱۴ پارس جنوبی، هنوز نیمه‌تمام است و فاز ۱۳ هم بعد از ۱۰ سال به تازگی، آن هم طور محدود به بهره‌برداری رسیده است. این فاز یکی از فازهای ۲۴ گانه بهره‌برداری از میدان گازی پارس جنوبی است. این میدان گازی که به طور مشترک به ایران و قطر تعلق دارد، بزرگ‌ترین میدان گازی جهان است.

منبع عکس:‌ خبرگزاری‌های ایران