بودجه ایران: سهم نماینده آیت الله خامنه‌ای در دانشگاهها دو برابر شد
تحقیقات پایگاه داده‌های باز ایران نشان می‌دهد که مجلس ایران در بودجه سال ۱۴۰۰ به «نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها» دو برابر بیشتر از رقمی که دولت در لایحه بودجه خود درخواست کرده بود، پول اختصاص داده است.
سهم نهاد نمایندگی و زیر‌مجموعه‌هایش در لایحه دولت حدود ۲۱۱ میلیارد تومان پیش‌بینی شده بود اما این رقم در پی عبور از کمیسیون‌های مجلس در قانون بودجه ۱۴۰۰ به بیش از ۴۱۳ میلیارد تومان رسیده است.
به این ترتیب بودجه نهاد یاد شده در فاصله دولت تا مجلس تقریبا دو برابر شده و ۵۰ میلیارد تومان هم از محل یارانه‌ها به آن اختصاص داده شده است.
«نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها» تنها سازمان وابسته به رهبر جمهوری اسلامی نیست که شاهد رشد کم سابقه بودجه خود بوده است. بررسی آمارهای رسمی دولت ایران نشان می‌دهد که بودجه شورای سیاستگذاری ائمه جمعه نیز در ظرف یک سال دو برابر افزایش یافته است. این در حالیست که مراسم نماز جمعه در سراسر ایران به دلیل همه‌گیری کرونا حدود ۲۰ ماه تعطیل بود.
شورای مذکور یکی از ده‌ها نهاد مذهبی - تبلیغاتی است که به رغم برخورداری از منابع بودجه عمومی کشور، گزارشی از عملکرد مالی آن منتشر نمی‌شود. پایگاه داده‌های باز ایران پیش‌تر در مقاله‌های جداگانه‌ای به عملکرد مالی برخی تشکیلات مذهبی - تبلیغاتی مانند «شورای سیاستگذاری نماز جمعه»، «جامعه‌المصطفی‌العالمیه» و «ستاد بازسازی عتبات عالیات» پرداخته است.
ردیف بودجه «نهاد نمایندگی»
بودجه «نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها» در لایحه و قانون بودجه سال ۱۴۰۰، در کل چهار ردیف و جزء مختلف در زیر مجموعه خود دارد.
ردیف اصلی مربوط به بودجه نهاد نمایندگی اختصاص دارد و ردیف‌های دیگر ذیل بودجه این نهاد مربوط به دانشگاه معارف اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی و کمک به ستاد عمره و عتبات دانشگاهیان است که سرجمع بودجه‌های هزینه‌ای و عمرانی این نهاد را شامل می‌شود.
بررسی لوایح و قوانین بودجه سال‌های قبل نشان می‌دهد که به ردیف بودجه نهاد نمایندگی در طول زمان اجزای جدیدی همچون دانشگاه معارف اسلامی و پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی افزوده شده است.
به طور مثال، با مصوبه شورای گسترش و برنامه‌ریزی وزارت علوم و فناوری در آبان ماه سال ۱۳۹۸، پژوهشکده فرهنگ و معارف اسلامی که از سال ۱۳۸۲ در نهاد نمایندگی کار خود را آغاز کرده بود تبدیل به پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی شد و از سال بعد از آن یعنی سال ۱۳۹۹ در لوایح بودجه سالانه صاحب ردیف بودجه جداگانه‌ای شد.
اما وظیفه این نهاد اصولا چیست که می‌بایست بودجه، تشکیلات و زیر‌مجموعه‌هایی داشته باشد.
در وب‌سایت رسمی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها، آنجا که درباره تاریخچه تشکیل این نهاد اطلاعاتی منتشر شده، معلوم می‌شود که تاسیس این نهاد با دستور آیت‌الله علی خامنه‌ای در شهریورماه سال ۱۳۶۹ اتفاق افتاده است، هرچند که تدوین و تصویب اساسنامه نهاد نمایندگی تا زمستان سال ۱۳۷۲ به طول انجامید.
در ماده دو اساسنامه نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها، اهداف تشکیل این نهاد در هفت بند خلاصه شده است.
توسعه و تعمیق آگاهی‌ها و علایق اسلامی دانشجویان و دانشگاهیان و تبیین ارزش‌های اسلامی، ایجاد و گسترش فضای معنوی و اسلامی در دانشگاهها و رشد فضایل اخلاقی در دانشگاهیان و تقویت پیوند حوزه و دانشگاه از جمله این اهداف هستند.
در ماده دیگری از اساسنامه نیز به وظایف نهاد نمایندگی پرداخته شده است، «تبیین مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، انجام دادن مسئولیت‌های روحانیت در محیط دانشگاه مانند اقامه جماعت و برپایی مجالس و محافل مذهبی یا بسط فرهنگ امر به معروف و نهی از منكر و اقامه نماز در دانشگاهها یا گزینش علمی و عمومی استادان دروس معارف اسلامی و همچنین حمایت از نیروهای متخصص و متعهد در دانشگاه» شماری از وظایفی است که برای این نهاد برشمرده شده است.
بودجه «نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها» از قانون بودجه ۱۳۹۶ تا قانون بودجه سال ۱۴۰۰ بیش از ۳.۳ برابر شده است.
اعداد و ارقام مندرج در جدول در واقع کل بودجه نهاد نمایندگی، دانشگاه معارف اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی و کمک به ستاد عمره و عتبات دانشگاهیان است. جالب آنکه به طور معمول بودجه نهاد نمایندگی در فاصله لایحه دولت تا قانون مصوب مجلس با همکاری نمایندگان مجلس افزایش یافته است.