روز ولنتاین در ایران
یافته‌های فراخوان داده‌های باز ایران در مورد روز ولنتاین نشان می‌دهد که درصد کسانی که در سال ۱۴۰۱ برای کسی هدیه روز ولنتاین خریده‌اند، نسبت به سال پیش از آن حدود ۱۲ درصد کمتر شده است. حدود ۲۶ درصد از پاسخگویان می‌گویند که در سال ۱۴۰۱ به مناسبت این روز برای کسی هدیه‌ای خریده‌اند. ۵۷ درصد از پاسخگویان می‌گویند نه خودشان نه هیچ یک از اعضای خانواده‌شان به این مناسبت هدیه‌ای نخریده‌اند. نزدیک به نیمی از پاسخگویان می‌گویند هدیه ولنتاین را برای همسر خود خریده‌اند. بیشترین هدیه‌های خریده شده گل و شکلات بوده است.
در مورد روز ولنتاین داستان‌ها و روایت‌های متعدد و متفاوتی مطرح شده است. اما هرچه هست، این روز، صرف نظر از ریشه‌هایش در تاریخ و فرهنگ کشورهای غربی، امروزه رواج نسبتا عامی در سراسر دنیا یافته است. خرید هدایای مربوط به این روز و نیز برگزاری مراسم این روز عملا اقتصاد و فرهنگ را به تکاپو وامی‌دارد.
برخی کشورها در برابر این مراسم به دلایل فرهنگی و سیاسی مقاومت کرده‌اند. مثلا در مالزی برخی مقامات حکومتی و مذهبی برگزاری چنین جشنی را با فرهنگ مسلمانان آن کشور مغایر می‌دانند. همین مواضع در پاکستان هم از جانب مقامات حکومتی و قضایی این کشور تکرار شده است. در عربستان سعودی نیز خرید و فروش محصولات مربوط به روز والنتاین ممنوع است.
در ایران از سال ۱۳۸۹تولید انواع پوستر، بروشور، جعبه و کارت‌های تبلیغاتی با نمادهای مرتبط با روز ولنتاین و هر گونه فعالیتی مبنی بر اطلاع‌رسانی، در این روز ممنوع بوده است. دستگاه‌های تبلیغاتی رسمی و غیر رسمی علیه این مراسم برنامه تهیه می‌کنند. در سال‌های اخیر پیشنهادهایی برای جایگزینی این روز با یک روز ملی عشق تحت عنوان «اسفندگان» و یا «سپندارمزگان» مطرح شده است.
روز ولنتاین در شهرهای ایران چهره شهرها را بیش و کم تغییر می‌دهد. با وجود این، اطلاعات قابل اعتنایی در مورد این روز و رفتار مردم در ارتباط با آن در دست نیست. در نبود چنین داده‌هایی، پایگاه داده‌های باز ایران طی فراخوانی از کاربران فضای مجازی خواسته است تجربه خود را در مورد مراسم روز با ما در میان بگذارند.
فراخوان برای شرکت در این پیمایش آنلاین از ۳ تا ۲۴ اسفند ۱۴۰۱ در دسترس کاربران بوده است. در این مدت، ۶۶۲ نفر از کاربران فضای مجازی در این فراخوان مشارکت کرده و به پرسش‌های مطرح شده پاسخ داده‌اند. ۶۳ درصد از پاسخگویان مرد و ۳۶ درصد زن بوده‌اند. حدود ۱ درصد از پاسخگویان جنسیتی دیگر را برای خود برگزیده‌اند. ۹۶ درصد از پاسخ‌دهندگان به این فراخوان در مناطق شهری و ۴ درصد باقی در مناطق روستایی ساکن بوده‌اند. پاسخگویان در ۳۱ استان کشور پراکنده بوده‌اند. چنان که انتظار می‌رود، بیشترین پاسخ‌دهندگان می‌گویند ساکن تهران هستند. کمترین میزان پاسخگویان ساکن استان خراسان جنوبی، ایلام و کهگیلویه و بویراحمد بوده‌اند. میانگین سنی پاسخگویان ۳۴ سال بوده است. ۳۷ درصد از پاسخگویان تحصیلاتی کمتر از کارشناسی داشته‌اند و ۶۳ درصد بیش از کارشناسی. همچنین، ۴۵ درصد از پاسخگویان مجرد و ۴۶ درصد متاهل بوده و دیگران در گذشته دارای همسر بوده‌اند.
برای اطلاع از نتایج کلی این پاسخ‌ها کافی است گزارش کوتاه زیر را بخوانید و یا نمودارها را ببینید:
خرید هدیه به مناسبت ولنتاین
- ۷۴ درصد از پاسخگویان می‌گویند امسال برای روز ولنتاین برای کسی هدیه نخریده‌اند.
- تنها حدود یک چهارم از پاسخگویان می‌گویند امسال برای روز ولنتاین برای کسی هدیه خریده‌اند.
- افراد متاهل بیش از مجردها و افراد پیشتر متاهل (جدا شده، طلاق گرفته، همسر فوت کرده) هدیه ولنتاین خریداری کرده‌اند.
- افراد شاغل (اعم از شاغلان رسمی، قراردادی، موقتی و موسمی) بیش از افراد غیر شاغل (بیکار، بازنشسته و مشغول به تحصیل) هدیه روز ولنتاین خریده‌اند.
خرید هدیه ولنتاین در سال گذشته
- ۳۸ درصد از پاسخگویان که می‌گویند سال گذشته برای روز ولنتاین برای کسی هدیه خریدند.
- به عبارت دیگر، مقایسه با روز ولنتاین امسال نشان می‌دهد میزان خرید هدیه این پاسخگویان نسبت به سال گذشته ۲۲ درصد کاهش یافته است.
خرید هدیه ولنتاین توسط دیگر اعضای خانواده
- ۳۲ درصد از پاسخگویان می‌گویند دست کم یکی از اعضای خانواده آن‌ها به مناسبت روز ولنتاین برای شخصی هدیه خریده‌اند.
- در مقایسه کسانی که می‌گویند خودشان امسال برای شخص دیگری هدیه روز ولنتاین خریده‌اند و کسانی که می‌گویند دستکم یکی از اعضای خانواده آن‌ها به مناسبت روز ولنتاین هدیه خریده است، می‌توان گفت ۱۴ درصد از پاسخگویان خودشان «و» نیز یکی دیگر از اعضای خانواده‌شان امسال هدیه ولنتاین خریداری کرده‌اند.
- در مقابل ۵۷ درصد از پاسخگویان می‌گویند نه خودشان، نه هیچ یک دیگر از اعضای خانواده‌شان برای روز ولنتاین امسال هدیه نخریده‌اند.
- ۲۹ درصد از پاسخگویان نیز یا خودشان «یا» یکی از اعضای خانواده‌شان امسال هدیه ولنتاین خریده‌اند.
- به طور کلی در ۴۳ درصد از خانواده‌ها به مناسبت روز ولنتاین امسال هدیه‌ای خریده شده است.
هدیه ولنتاین برای چه کسی
- ۴۷ درصد از پاسخگویانی که گفته‌اند به مناسبت ولنتاین هدیه خریده‌اند، گفته‌اند این هدیه را برای همسرشان خریده‌اند.
- ۴۶ درصد از پاسخگویان می‌گویند این هدیه را برای دختر/زن یا پسر/مردی که دوستش دارند خریده‌اند.
- زنان بیشتر برای مردان هدیه ولنتاین خریده‌اند تا مردان برای زنان. مردان برای همسرانشان بیش از زنان برای همسرشان هدیه ولنتاین خریده‌اند.
- دانش‌آموزان و دانشجویان بیشتر برای پسر یا مردی که دوستش دارند هدیه ولنتاین خریده‌اند.
- افرادی که دارای کار دائمی یا موقت هستند بیشتر برای همسر خود هدیه ولنتاین خریده‌اند.
نوع هدیه ولنتاین
- ۴۹ درصد از پاسخگویانی که گفته‌اند به مناسبت ولنتاین هدیه خریده‌اند می‌گویند گل، شکلات، عروسک و یا «باکس ولنتاین» برای هدیه خریده‌اند.
- جواهرات و زیور آلات، محصولات یا لوازم آرایشی و لباس در مرتبه‌های بعدی از هدیه‌های خریده شده قرار دارند.
- زنان بیشتر هدیه‌های مرسوم ولنتاین (گل، شکلات، عروسک و باکس ولنتاین) را برای دیگران خریده‌اند.
- افراد میانسال (بین ۲۹ تا ۴۰ سال) بیشتر هدیه‌های مرسوم ولنتاین (گل، شکلات، عروسک و جعبه ولنتاین) را برای دیگران خریده‌اند.
- افراد دارای تحصیلات دانشگاهی بیشتر هدیه‌های مرسوم ولنتاین (گل، شکلات، عروسک و جعبه ولنتاین) را برای دیگران خریده‌اند و افراد بدون تحصیلات دانشگاهی هدیه‌هایی دیگر.
- افراد متاهل بیشتر هدیه‌های مرسوم ولنتاین (گل، شکلات، عروسک و جعبه ولنتاین) را برای دیگران خریده‌اند.
هزینه خرید هدیه ولنتاین
- پاسخگویانی که گفته‌اند به مناسبت ولنتاین هدیه خریده‌اند به طور متوسط حدود ۶۰۰ هزار تومان برای این منظور هزینه کرده‌اند.
- نیمی از این پاسخگویان می‌گویند کمتر از ۸۰۰ هزار تومان برای خرید هدیه ولنتاین پرداخت کرده‌اند و نیمی بیشتر از این مبلغ.
- به طور کلی حدود دو سوم پاسخگویان می‌گویند تا ۱ میلیون تومان هزینه کرده‌اند.
- حدود یک هشتم پاسخگویان می‌گویند بیش از ۱۰ میلیون تومان برای خرید چنین هدیه‌ای هزینه کرده‌اند.
- مردان بیشتر از زنان برای خرید هدیه‌های ولنتاین هزینه کرده‌اند.
- افراد دارای تحصیلات دانشگاهی بیشتر از افراد بدون تحصیلات دانشگاهی برای خرید هدیه‌های ولنتاین هزینه کرده‌اند.
- افراد دارای کار دائمی بیشتر از افراد دارای کار قراردادی/موقت برای خرید هدیه‌های ولنتاین هزینه کرده‌اند.
