مراسم نوروز ۱۴۰۲
فراخوان دادههای باز ایران در مورد مراسم عید نوروز نشان میدهد که به طور میانگین ۴۰ درصد از پاسخگویان فعالیتهای مختلف مرتبط با نوروز را انجام داده‌اند. بیشترین مورد از مراسم نوروزی چیدن سفره هفت سین بوده که حدود ۶۰ درصد از پاسخگویان آن را انجام داده‌اند. به غیر از سفرهای نوروزی، خرید لباس نو برای سال جدید، با ۲۹ درصد کمترین میزان از اجرای فعالیتهای مختلف مراسم نوروزی بوده است. افراد دارای مشاغل دائمی بیش از سایر افراد فعالیتهای مرتبط با نوروز را انجام داده‌اند.
عید نوروز که در اولین روز فروردین هر سال هجری شمسی جشن گرفته می‌شود، قدمتی بسیار دارد و در اسطوره‌‌های باستانی ایران رد پای آن آشکار است. نوروز مراسمی است ایرانی که ایرانیان را صرف نظر از تنوعات مذهبی و قومی و منطقه‌ای در بر می‌گیرد. به علاوه، این مراسمدست کم در ۱۴ کشور جهان انجام می‌شود. با مهاجرت هر چه بیشتر ایرانیان، اقلیت‌‌های مهاجر ایرانی نیز در کشورهایی که به آن مهاجرت کرده‌اند این عید را گرامی می‌دارند و به این ترتیب جامعه محلی را هم به اندازه‌های متفاوت با این مراسم درگیر می‌کنند.
با وجود گستردگی گرامیداشت این مراسم چه در ایران چه در کشورهای دیگر، و شاید هم به همین دلیل، میزان فراگیری جنیه‌های مختلف این مراسم مشخص نیست؛ مراسمی چون خانه تکانی پیش از عید، چیدن سفره هفت سین، خرید رخت و لباس نو، تهیه آجیل و شیرینی‌های مخصوص عید، پختن غذاهای مرسوم نوروز و دید و بازدید با دوستان و آشنایان، و رفتن به سفرهای نوروزی در سال‌های اخیر که عملا به بخش پیوسته‌ای از فعالیتهای نوروزی تبدیل شده است. گرچه در مواردی چون سفرهای نوروزی از طریق آمار و ارقام سفرها یا بعضاً تصادفات جاده‌ای اطلاعاتی در مورد میزان این فعالیت به دست می‌آید، در سایر موارد اطلاعات و ارقام دقیقی در کار نیست. به عبارت دیگر، فقدان آمار و اطلاعات در مورد جنبههای مختلف برگزاری مراسم نوروزی آشکار است.
با در نظر گرفتن نبود چنین اطلاعات و آماری، پایگاه دادههای باز ایران طی فراخوانی از کاربران فضای آنلاین خواسته است تا فعالیتهای مرتبط با مراسم نوروز را که در سال جاری انجام داده‌اند با ما در میان بگذارند. فراخوان برای شرکت در این پیمایش آنلاین از ۱۴ فروردین تا ۲ اردیبهشت ۱۴۰۲ در دسترس کاربران بوده است. در این مدت، ۷۱۴ نفر از کاربران فضای مجازی در این فراخوان مشارکت کرده و به پرسش‌های مطرح شده پاسخ داده‌اند. ۷۰ درصد از پاسخگویان مرد و ۲۹ درصد زن بوده‌اند. حدود ۱ درصد از پاسخگویان جنسیتی دیگر را برای خود برگزیده‌اند. ۹۷ درصد از پاسخ دهندگان به این فراخوان در مناطق شهری و ۳ درصد دیگر در مناطق روستایی ساکن بوده‌اند. پاسخگویان در ۳۱ استان کشور پراکنده بوده‌اند. چنان که انتظار می‌رود، بیشترین پاسخ دهندگان می‌گویند ساکن تهران هستند. کمترین میزان پاسخگویان ساکن استان ایلام بوده‌اند. میانگین سنی پاسخگویان ۳۶ سال بوده است. ۴۴ درصد از پاسخگویان تحصیلاتی کمتر از کارشناسی داشته‌اند و ۵۶ درصد بیش از کارشناسی. همچنین، ۳۲ درصد از پاسخگویان دارای شغل دائمی، ۴۱ درصد دارای شغل غیر دائمی، ۲۲ درصد بیکار یا بازنشسته و ۵ درصد در حال تحصیل بوده‌اند.
برای اطلاع از نتایج کلی این پاسخ‌ها کافی است گزارش کوتاه زیر را بخوانید و یا نمودارها را ببینید:
خانه تکانی
- اندکی بیش از نیمی از پاسخگویان می‌گویند برای به استقبال نوروز رفتن، خانه تکانی نکرده‌اند و نیمی دیگر می‌گویند خانه تکانی کرده‌اند.
چیدن هفت سین
- ۶۰ درصد از پاسخگویان می‌گویند که امسال برای سال نوروز سفره هفت سین چیده بودند. ۴۰ درصد دیگر می‌گویند چنین کاری نکرده بودند.
- افراد دارای تحصیلات دانشگاهی بیش از افراد بدون تحصیلات دانشگاهی می‌گویند امسال برای سال نوروز سفره هفت سین چیده بودند.
خریدن لباس نو
- ۷۱ درصد از پاسخگویان می‌گویند که امسال برای نوروز لباس نو نخریده‌اند. تنها حدود ۲۹ درصد از پاسخگویان می‌گویند برای سال نو لباس نو خریده‌اند.
- افراد کوچک‌تر از ۲۰ سال، بیشتر از سایر گروه‌‌های سنی می‌گویند که برای سال جدید لباس نو خریده‌اند.
- افراد دارای شغل دائمی بیش از افراد دارای شغل غیر دائم و یا بیکاران و بازنشسته‌ها برای سال نو لباس نو خریده‌اند.
خریدن آجیل و شیرینی
- حدود ۶۰ درصد از پاسخگویان می‌گویند که به مناسبت نوروز امسال، آجیل و شیرینی و خوراکی‌های مربوط به پذیرایی عید نخریده‌اند. تنها حدود ۴۰ درصد می‌گویند چنین اقلامی را برای عید نوروز خریداری کرده‌اند.
- افراد ساکن در مناطق شهری بیش از ساکنان مناطق روستایی آجیل و شیرینی و اقلام مربوط به پذیرایی عید را خریداری کرده‌اند.
- افراد دارای تحصیلات دانشگاهی بیش از افراد بدون تحصیلات دانشگاهی، آجیل و شیرینی و اقلام مربوط به پذیرایی عید را خریداری کرده‌اند.
لینک نمودار
تهیه غذای مخصوص عید
- ۶۲ درصد از پاسخگویان می‌گویند آنان و یا خانوده‌شان امسال سبزی پلو ماهی یا غذای مخصوص عید درست نکرده‌اند.
- زنان بیش از مردان می‌گویند آنان و یا خانوده‌شان امسال سبزی پلو ماهی یا غذای مخصوص عید درست کرده‌اند.
- افراد دارای تحصیلات دانشگاهی بیش از افراد فاقد تحصیلات دانشگاهی می‌گویند آنان و یا خانوده‌شان امسال سبزی پلو ماهی یا غذای مخصوص عید درست کرده‌اند.
- افراد دارای شغل دائمی بیش از سایر افراد می‌گویند آنان و یا خانوده‌شان امسال سبزی پلو ماهی یا غذای مخصوص عید درست کرده‌اند.
رفتن به دید و بازدید‌های نوروزی
- ۶۱ درصد از پاسخگویان می‌گویند امسال دید و بازدید‌های مرسوم نوروزی را انجام نداده‌اند.
- مردان بیش از زنان می‌گویند امسال به دید و بازدید‌های مرسوم نوروزی رفته‌اند.
- افراد کمتر از ۴۰ سال بیشتر از افراد بزرگتر از ۴۰ سال می‌گویند امسال دید و بازدید‌های مرسوم نوروزی را انجام داده‌اند.
- افراد ساکن در مناطق روستایی بیش از شهرنشینان می‌گویند امسال دید و بازدید‌های مرسوم نوروزی را انجام داده‌اند.
- افراد دارای مشاغل دائمی و افراد مشغول به تحصیل بیشتر از دیگران می‌گویند امسال دید و بازدید‌های مرسوم نوروزی را انجام داده‌اند.
سفرهای نوروزی
- سه چهارم از پاسخگویان می‌گویند نوروز امسال به سفر نرفته‌اند. تنها یک چهارم از پاسخگویان می‌گویند امسال سفرهای نوروزی داشته‌اند.
- افراد دارای مشاغل دائمی بیش از سایر افراد می‌گویند نوروز امسال به سفر رفته‌اند.
مقایسه جنیه‌های مختلف اجرای مراسم نوروزی
- نمودار زیر بیانگر جنبههای مختلف برگزاری مراسم عید نوروز از مقدماتی چون خانه تکانی تا رفتن به سفرهای نوروزی است.
- نتیجه کلی نشان میدهد که به طور میانگین حدود ۴۰ درصد از پاسخگویان هفت جنبه مختلف مراسم نوروزی را انجام داده‌اند.
- مقایسه هفت مورد نشان میدهد که چیدن سفره هفت سین با حدود ۶۰ درصد بیشترین میزان اجرای مراسم نوروز را به خود اختصاص داده است.
- در مقابل، رفتن به سفرهای نوروزی کمترین میزان اجرای مراسم نوروزی را داشته است، گرچه سفرهای نوروزی از نظر سنتی بخشی از این مراسم به شمار نمی‌آید.
