حضور بدون حجاب اجباری زنان در اماکن عمومی در سال ۱۴۰۲
در فراخوان تازه پایگاه دادههای باز ایران در مورد تجربه زنانی که از آغاز سال جاری، بدون حجاب اجباری در فضاهای عمومی حاضر شده‌اند، ۸۶ درصد از زنان گفته‌اند که در سال جاری بدون حجاب از خانه بیرون رفته‌اند. به علاوه، ۸۳ درصد از این زنان می‌گویند در آینده نیز بدون حجاب از خانه بیرون خواهند رفت. ۸۴ درصد از آنان می‌گویند همیشه یا گاهی اوقات با خود روسری یا شال به همراه داشته‌اند. ۶۳ درصد از این زنان می‌گویند در جریان تجربه حضور بیحجاب خود، احساس نگرانی داشته‌اند. با این حال، ۳۶ درصد آنان گفته‌اند با تایید و تشویق دیگران روبرو شده‌اند. جزئیات یافته‌‌های این نظرسنجی را در ادامه می‌خوانید.
در پی اعتراضات اخیرا به حجاب اجباری در ایران، زنان به طور فزاینده‌ای شروع به حضور بدون حجاب در فضاهای عمومی کرده‌اند، به طوری که حضور این زنان بدون حجاب حتی در مقابل نیروهایی که با سلاح‌های گرم و سرد مسلح هستند، به پدیده‌ای روزمره تبدیل شده است. با این همه، اطلاعات ما در مورد میزان گستردگی این پدیده، و جنبه‌های فردی و اجتماعی و تحول آن در طول این مدت اندک است.
پایگاه دادههای باز ایران در آبان سال گذشته این موضوع را با کاربران فضای مجازی در میان گذاشت. نتایج این فراخوان پیش‌تر منتشر شده است. اکنون، برای پیگیری تحولات و تغییراتی که در این مورد رخ داده، بار دیگر پاره‌ای از این پرسش‌ها را با کاربران فضای مجازی در میان گذاشته‌ایم.
فراخوان برای شرکت در این پیمایش آنلاین از ۱۹ اردیبهشت تا ۲۰ خرداد ۱۴۰۲ در دسترس کاربران بوده است. در این مدت، ۱,۰۷۰ نفر از کاربران فضای مجازی در این فراخوان مشارکت کرده و به پرسش‌های مطرح شده پاسخ داده‌اند. ۵۶ درصد از پاسخگویان مرد و ۴۴ درصد زن بوده‌اند. ۹۸ درصد از پاسخ دهندگان به این فراخوان در مناطق شهری و ۲ درصد دیگر در مناطق روستایی ساکن بوده‌اند. پاسخگویان در ۳۱ استان کشور پراکنده بوده‌اند. کمترین میزان پاسخ‌دهندگان ساکن استان‌‌‌های خراسان شمالی و جنوبی، ایلام، کردستان و سیستان و بلوچستان بوده‌اند. چنان که انتظار می‌رود، بیشترین پاسخ دهندگان می‌گویند ساکن تهران هستند. میانگین سنی پاسخگویان ۳۴ سال بوده است. ۴۰ درصد از پاسخگویان تحصیلاتی کمتر از کارشناسی و ۶۰ درصد بیش از کارشناسی، داشته‌اند. ۳۵ درصد از پاسخگ‌دهندگان دارای شغل دائم، ۳۸ درصد دارای شغل غیر دائم، ۱۸ درصد بیکار یا بازنشسته و ۹ درصد در حال تحصیل بوده‌اند. ۳۷ درصد از پاسخ‌دهنگان مجرد، ۵۶ درصد متاهل، و ۷ درصد دیگر پیش‌تر متاهل بوده‌اند.
برای اطلاع از نتایج کلی این نظرسنجی کافی است گزارش کوتاه زیر را بخوانید و یا نمودارها را ببینید:
بیرون رفتن بدون حجاب
- ۸۶ درصد از زنانی که به پرسش‌های این فراخوان پاسخ داده‌اند می‌گویند از آغاز سال جدید بدون حجاب از خانه بیرون رفته‌اند.
لینک نمودار
بردن روسری و شال
- کمی کمتر از نیمی از زنان پاسخ‌دهنده می‌گویند وقتی بدون حجاب بیرون می‌روند، «همیشه» با خود روسری، شال یا چیز دیگری می‌برند، تا در صورت لزوم استفاده کنند.
- ۴۲ درصد از زنان پاسخ‌دهنده می‌گویند بعضی وقت‌ها روسری، شال یا چیز دیگری با خود می‌برند.
- تنها ۱۶ درصد از این زنان می‌گویند هیچ وقت چیزی با خود برای پوشاندن موها نمی‌برند.
- افراد بالاتر از ۴۰ سال، بیشتر از سایر گروههای سنی می‌گویند وقتی بدون حجاب بیرون می‌روند، «همیشه» با خود روسری، شال یا چیز دیگری می‌برند.
- افراد کمتر از ۲۰ سال، بیشتر از سایر گروههای سنی می‌گویند که وقتی بدون حجاب بیرون می‌روند، «هیچ وقت» با خود روسری، شال یا چیز دیگری نمی‌برند.
- افراد دارای تحصیلات دانشگاهی (کارشناسی و بالاتر) بیشتر از افراد بدون تحصیلات دانشگاهی (پایین‌تر از کارشناسی) می‌گویند که وقتی بدون حجاب بیرون می‌روند، «بعضی وقت‌ها» با خود روسری، شال یا چیز دیگری می‌برند.
نگرانی از واکنش‌ها به بی‌حجابی
- ۶۳ درصد از زنان پاسخ‌دهنده می‌گویند وقتی بدون حجاب بیرون رفته‌اند، نگران بوده‌اند که شاید با مشکلی روبه‌رو شوند.
- در مقابل ۲۵ درصد از این زنان می‌گویند از این بابت نگرانی نداشته‌اند.
- ۱۲ درصد نیز می‌گویند از پیش تصور خاصی نداشته‌اند.
- افراد دارای تحصیلات دانشگاهی کارشناسی و بالاتر بیشتر از افراد با تحصیلات دانشگاهی کاردانی و پایین‌تر می‌گویند وقتی بدون حجاب بیرون می‌روند، نگران هستند با مشکلی روبه‌رو شوند.
نوع واکنش‌ها
- ۳۶ درصد از پاسخ‌دهندگان زن می‌گویند وقتی بدون حجاب بیرون رفته‌اند با تایید و تشویق دیگران روبرو شده‌اند.
- در مقابل تنها حدود ۸ درصد از پاسخ‌دهندگان می‌گویند با مخالفت و تذکر دیگران، مواجه شده‌اند.
- ۵۶ درصد از این زنان نیز می‌گویند شاهد واکنش خاصی نبوده‌اند.
- افراد دارای تحصیلات دانشگاهی (کارشناسی و بالاتر) بیشتر از افراد بدون تحصیلات دانشگاهی (پایین‌تر از کارشناسی) می‌گویند وقتی بدون حجاب بیرون می‌روند، با واکنش‌هایی حاکی از تایید و تشویق مواجه می‌شوند.
- افراد مجرد بیشتر از دیگران می‌گویند وقتی بدون حجاب بیرون می‌روند، با واکنش‌هایی حاکی از تایید و تشویق مواجه می‌شوند.
- افراد متاهل بیشتر از دیگران می‌گویند وقتی بدون حجاب بیرون می‌روند، با واکنش‌هایی حاکی از تذکر و مخالفت مواجه می‌شوند.
دریافت پیامک اخطار بی‌حجابی
- ۶۵ درصد از پاسخ‌دهندگان زن می‌گویند تا به حال در مورد بی‌حجابی هیچ پیامک اخطاری دریافت نکرده‌اند.
- ۲۶ درصد از این پاسخ‌دهندگان می‌گویند یک یا دو بار پیامک اخطار حجاب دریافت کرده‌اند.
- ۲ درصد از ایشان می‌گویند حتی ۵ بار یا بیشتر چنین پیام‌هایی دریافت کرده‌اند.
- افراد بین ۲۰ تا ۴۰ سال، می‌گویند در این مدت بیش از یک پیامک اخطار در مورد بی‌حجابی دریافت کرده‌اند.
- افراد کمتر از ۲۰ سال، می‌گویند در این مدت هیچ پیامک اخطاری در مورد بی‌حجابی دریافت نکرده‌اند.
بیحجاب بیرون رفتن در آینده
- ۸۳ درصد از درصد از پاسخ‌دهندگان زن می‌گویند در آینده نیز بدون حجاب از خانه بیرون خواهند رفت.
- در مقابل ۷ درصد می‌گویند در آینده چنین نخواهند کرد.
- ۱۰ درصد دیگر در این مورد تصمیم مشخصی ندارند.
- افراد با تحصیلات دانشگاهی کارشناسی و پایین‌تر، بیشتر از افراد با تحصیلات دانشگاهی کارشناسی و بالاتر می‌گویند در آینده نیز بدون حجاب بیرون خواهند رفت.
بیرون رفتن بدون حجاب اعضای خانواده
- ۸۱ درصد از پاسخ‌دهندگان (اعم از زن و مرد) می‌گویند از اول سال جاری تاکنون دست کم یکی از اعضای زن خانواده آن‌ها بدون حجاب بیرون رفته است.
- ۱۲ درصد می‌گویند هیچ یک از اعضای زن خانواده آن‌ها بدون حجاب بیرون نرفته است.
مقایسه بدون حجاب بیرون رفتن در سال گذشته و سال جاری
پایگاه دادههای باز ایران، طی یک فراخوان، از کاربران فضای مجازی در آبان سال گذشته، خواسته بود تجربه خود را در این مورد بیان کنند. مقایسه فراخوان آبان گذشته با فراخوان اخیر که تجربه بدون حجاب بیرون رفتن زنان در سال جاری را پوشش داده است، نشان می‌دهد:
- میزان زنانی که می‌گویند بدون حجاب بیرون رفته‌اند، اندکی افزایش یافته است. (۸۲ درصد در آبان سال گذشته در مقابل ۸۶ درصد در سال جاری)
- میزان زنانی که می‌گویند هنگام بیحجاب بیرون رفتن، «همیشه» با خود شال یا روسری می‌برند، کاهش یافته است. (۵۱ درصد در آبان سال گذشته در مقابل ۴۲ درصد در سال جاری)
- میزان زنانی که می‌گویند هنگام بیحجاب بیرون رفتن، نگران بوده‌اند با مشکلی روبه‌رو شوند تا حدی کاهش یافته است. (۷۰ درصد در آبان سال گذشته در مقابل ۶۳ درصد در سال جاری)
- میزان زنانی که می‌گویند هنگام بیحجاب بیرون رفتن با واکنش تایید و تشویق دیگران روبرو شده‌اند، تا حدی کاهش یافته است. (۵۱ درصد در آبان سال گذشته در مقابل ۳۶ درصد در سال جاری)