رفتن مستقیم به محتوا

میزان مشارکت در اعتراضات ۱۴۰۱

29 دی 1401 / 19 ژانویهٔ 2023

حدود ۶۰ درصد از کسانی که به نظرخواهی تازه داده‌های باز ایران پاسخ داده‌اند، می‌گویند در اعتراضات سال ۱۴۰۱ شرکت کرده‌اند. مردان بیشتر از زنان و به دفعات بیشتری در اعتراضات شرکت کرده‌اند. ۴۱ درصد می‌گویند برای شرکت در اعتراضات به محله‌های دیگر رفته‌اند. حدود یک سوم از پاسخگویانی که در اعتراضات شرکت کرده‌اند، گفته‌اند مجروح شده‌اند.

چند واقعه مرتبط با موضوع حجاب اجباری، از دستگیری و اعترافات اجباری سپیده رشنو، مادری که با فریاد از ماشین گشت ارشاد می‌خواست دختر بیمار او را با خود نبرد تا مرگ مهسا امینی در بازداشتگاه گشت ارشاد، همه و همه، تبدیل به جرقه‌هایی شد بر خرمن نارضایتی‌های مردم که آتش اعتراضات را شعله‌ور کرد. این اعتراضات به مرور به مناطق مختلف کشور گسترش یافت و افراد بیشتری را درگیر کرد. این اعتراضات اکنون با وجود گذشت صد روز (تا زمان تهیه این گزارش) و در حالی که بیش از ۵۰۰ کشته برجای گذاشته است، هنوز با وجود فراز و فرودها ادامه دارد.

در یک نظرسنجی منتسب به نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌های کشور گفته شده است که ۸۳ درصد از مردم در این اعتراضات شرکت نکرده‌اند، اما معترضند. مطابق این نظرسنجی ۶۵ درصد مردم اعتراض‌‌ها و حتی آن‌ چه «اغتشاشات» نامیده شده را، تایید کرده‌اند.

در غیاب اطلاعات میدانی دقیق در مورد میزان شرکت افراد در اعتراضات، داده‌های باز ایران تلاش کرده است با استفاده از مشارکت افراد در فضای آنلاین بتواند در این زمینه اطلاعات روشن‌تری گردآوری کند. واضح است که این اطلاعات قابل تعمیم به کل مردم نیست اما روابط بین متغیرهای فردی و اجتماعی با موضوع شرکت در اعتراضات، می‌تواند در این فضای تاریک بی‌اطلاعی، نوری بر واقعیت بیندازد.

فراخوان برای شرکت در این پیمایش آنلاین صرفا برای مدت ده روز، از ۵ تا ۱۵ آذرماه  ۱۴۰۱ در دسترس کاربران بوده است. در این مدت، ۱,۷۹۳ نفر از کاربران فضای مجازی در این فراخوان مشارکت کرده‌اند و به پرسش‌های این فراخوان پاسخ داده‌اند. ۹۴ درصد از پاسخ‌دهندگان به این فراخوان در مناطق شهری و ۶ درصد باقی در مناطق روستایی ساکن بوده‌اند. پاسخگویان در ۳۱ استان کشور پراکنده بوده‌اند. بیشترین پاسخ‌دهندگان می‌گویند ساکن تهران هستند. کمترین میزان پاسخگویان ساکن استان‌ خراسان جنوبی و ایلام بوده‌اند. میانگین سنی پاسخگویان ۳۴ سال بوده است. ۲۸ درصد از پاسخگویان زن و ۶۹ درصد مرد بوده‌اند و ۳ درصد جنسیت دیگری را برای خود انتخاب کرده‌اند. ۴۸ درصد از پاسخگویان تحصیلاتی کمتر از کارشناسی داشته‌اند و ۵۲ درصد بیش از کارشناسی.

برای اطلاع از نتایج کلی این پاسخ‌ها کافی است گزارش کوتاه زیر را بخوانید و یا نمودارها را ببینید:

شرکت فرد در اعتراضات

  • از هر ۱۰ نفری که به پرسش‌های این فراخوان پاسخ داه‌اند، ۶ نفر می‌گویند در اعتراضات پس از مرگ مهسا شرکت کرده‌اند.

لینک نمودار

  • پاسخ‌های شرکت کنندگان در این فراخوان نشان می‌دهد که مردان بیش از زنان گفته‌اند که در اعتراضات شرکت کرده‌اند.

لینک نمودار

  • افراد مجرد و یا در حال حاضر بدون همسر (طلاق گرفته، جداشده و همسر فوت کرده) بیش از افراد متاهل در اعتراضات شرکت کرده‌اند.

لینک نمودار

شرکت اعضای خانواده در اعتراضات

  • ۵۷ درصد از پاسخگویان می‌گویند دست کم یکی از اعضای خانواده آن‌ها در اعتراضات اخیر شرکت کرده است.
لینک نمودار

شرکت فرد و یا یکی از اعضای خانواده در اعتراضات

  • در مجموع، ۷۶ درصد از پاسخگویان می‌گویند خود آنان و یا یکی از اعضای خانوده‌ آن‌ها در اعتراضات شرکت کرده‌اند. در مقابل ۲۴ درصد می‌گویند خود آنان و هیچیک از اعضای خانوده‌شان در اعتراضات شرکت نکرد.
لینک نمودار

زمان شروع شرکت در اعتراضات

  • ۵۵ درصد از پاسخگویانی که در اعتراضات اخیر شرکت کرده‌اند، می‌گویند در فاصله‌ای یک ماه پس از مرگ مهسا در اعتراضات شرکت کرده‌اند و ۴۵ درصد می‌گویند در فاصله دو ماه پس از مرگ مهسا شروع به شرکت در اعتراضات کرده‌اند.
لینک نمودار

میزان شرکت در اعتراضات

  • ۷۱ درصد از پاسخگویانی که در اعتراضات شرکت کرده‌اند، می‌گویند ۱۰ بار یا کمتر از ۱۰ بار و ۲۹ درصد دیگر گفته‌اند بیشتر از ۱۰ بار در اعتراضات شرکت کرده‌اند.
لینک نمودار
  • دفعات شرکت مردان در اعتراضات بیش از تعداد دفعات شرکت زنان در اعتراضات بوده است. 

لینک نمودار

  • دفعات شرکت افراد بدون تحصیلات دانشگاهی در اعتراضات بیش از دفعات شرکت افراد دارای تحصیلات دانشگاهی در اعتراضات بوده است. 
لینک نمودار

مکان شرکت در اعتراضات

  • ۴۱ درصد از پاسخگویان می‌گویند برای شرکت در اعتراضات به محله دیگری رفته‌اند و ۱۶ درصد در محل خودشان به اعتراض پرداخته‌اند. در مقابل ۴۳ درصد از آنان می‌گویند هم در محله خود هم در محله‌های دیگر به اعتراض پرداخته‌اند.
لینک نمودار
  • افراد متاهل بیشتر در محله خود به اعتراضات پیوسته‌اند، حال آن که افراد مجرد بیشتر هم در محلات دیگر و هم در محل خود در اعتراضات شرکت کرده‌اند.

لینک نمودار

همراه داشتن در اعتراضات

  • ۲۹ درصد از پاسخگویان شرکت‌کننده در اعتراضات می‌گویند به تنهایی به اعتراضات پیوسته‌اند در حالی که ۳۹ درصد آنان می‌گویند کسی یا کسانی با آنان همراه بوده‌اند.
  • ۳۲ درصد از پاسخگویان می‌گویند گاهی به تنهایی و گاه به همراه فرد دیگری در اعتراضات شرکت کرده‌اند.

لینک نمودار

  • زنان بیشتر با همراهی دیگران به اعتراضات پیوسته‌اند، حال آن که مردان بیشتر به تنهایی و یا گاهی همراه با دیگران در اعتراضات شرکت کرده‌اند.
لینک نمودار
  • افراد دارای شغل دائمی بیشتر با همراهی دیگران در اعتراضات شرکت کرده‌اند و افراد دارای مشاغل قراردادی و موقت بیشتر به تنهایی به اعتراضات پیوسته‌اند.

لینک نمودار

همراهان شرکت در اعتراضات

  • ۵۷ درصد از پاسخگویانی که برای شرکت در اعتراضات همراه داشته‌اند، می‌گویند با دوستان خود همراه بوده‌اند.
  • ۳۷ درصد از آنان می‌گویند با اعضای خانواده (خواهر، برادر، پدر، مادر و فرزند و یا سایر اعضای خانواده) در اعتراضات شرکت کرده‌اند.
  • ۶ درصد دیگر از این افراد نیز می‌گویند با همکاران خود در این اعتراضات همراه بوده‌اند.

لینک نمودار

  • افراد زیر ۴۰ سال بیشتر با دوستان و همکاران و افراد بالاتر از ۴۰ سال بیشتر با یکی از اعضای خانواده در اعتراضات شرکت کرده‌اند.
لینک نمودار
  • افراد مجرد و یا در حال حاضر بدون همسر (طلاق گرفته، جداشده و همسر فوت کرده) بیشتر با دوستان و همکاران و افراد متاهل بیشتر به همراهی اعضای خانواده در اعتراضات شرکت کرده‌اند.
لینک نمودار

مجروح شدن در اعتراضات

  • حدود یک سوم از پاسخگویانی که در اعتراضات شرکت کرده‌اند، می‌گویند در جریان اعتراضات مجروح شده‌اند. در مقابل حدود دو سوم از آنان گفته‌اند مجروح نشده‌اند.
لینک نمودار
  • افراد متاهل کمتر از افراد مجرد و یا در حال حاضر بدون همسر (طلاق گرفته، جدا شده و همسر فوت کرده) در جریان اعتراضات مجروح شده‌اند.

لینک نمودار